Do sức đề kháng kém nên người cao tuổi thường có nhiều nguy cơ mắc bệnh viêm phế quản trong thời điểm giao mùa, thời tiết mưa phùn gió bấc kéo dài, độ ẩm cao. Vậy làm gì để giúp người cao tuổi điều trị viêm phế quản hiệu quả.
- Chế độ ăn giúp cơ thể người già khỏe mạnh mùa đông
- Bật mí quy tắc “3 nhanh, 3 chậm” để sống thọ ở người cao tuổi
- Người già nên ăn chay thế nào cho đủ dinh dưỡng?
Trong y học cổ truyền, viêm phế quản còn được gọi là đàm ẩm, khái thấu và chia làm 2 thể để biện chứng luận trị: thể cấp tính và thể mạn tính. Sức khỏe người cao tuổi xin giới thiệu bài thuốc dân gian và các món ăn tăng cường sức khỏe hỗ trợ điều trị viêm phế quản hiệu quả.
Món ăn và bài thuốc hỗ trợ trị viêm phế quản cấp tính
Nguyên nhân gây bệnh do hàn thấp thương tỳ sinh đàm ẩm nên ho nhiều đờm, phong hàn phạm phế làm phế mất khả năng tuyên giáng. Người bệnh có triệu chứng ngứa cổ, chảy nước mũi, đờm loãng trắng dễ khạc, khản tiếng, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù. Phép trị: sơ phong tán hàn tuyên phế. Dùng một trong các bài thuốc:
Bài 1 – Chỉ khái tán: tử uyển 12g, hạnh nhân 12g, , tiền hồ 12g, cát cánh 8g, cam thảo 4. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần, sau bữa ăn 1,5 giờ, uống ấm. Nếu đờm nhiều, rêu lưỡi trắng thêm trần bì 8g, bán hạ 12g. Nếu có hen suyễn thì bỏ cát cánh, thêm ma hoàng 6g.
Bài 2 – Hạnh tô tán: tô diệp 10g, hạnh nhân 10g, tiền hồ 10g, chỉ xác 6g, bán hạ chế 6g, phục linh 6g, cát cánh 8g, gừng tươi 3 lát, trần bì 4g, cam thảo 6g, đại táo 4 quả. Tán bột, ngày uống 15-20g với nước đun sôi ấm, chia 2 lần uống.
Bài 3: nhân sâm 120g, sinh địa 240g, thiên môn 240g. Các vị sấy khô, tán vụn. Ngày dùng 30g, hãm nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì uống được.
Bài 4: hạt cải canh sao 6g, vỏ quýt (trần bì), 6g hạt củ cải sao 9g, cam thảo 6g. Sắc nước uống thay nước trà.
Món ăn và bài thuốc hỗ trợ trị viêm phế quản mạn tính
Viêm phế quản mạn tính chia làm 2 thể: đàm thấp và thủy ẩm.
Thể đàm thấp: Người bệnh ho hay tái phát, buổi sáng ho nhiều, trời lạnh ho tăng, đờm dễ khạc, sắc trắng loãng, ngực đầy tức ăn kém, rêu lưỡi trắng dính, mạch nhu hoạt. Phép chữa: táo thấp hóa đờm chỉ khái. Dùng bài thuốc:
Bài 1: vỏ vối sao 10g, hạt cải trắng 10g, vỏ quýt sao 10g, bán hạ chế 8g, cam thảo dây 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2 – Viên trừ đờm: nam tinh chế 20g, bán hạ chế 20g, bồ kết chế 20g, chua phi 20g, phèn hạnh nhân 4g, ba đậu chế 4g. Tất cả tán bột làm viên. Ngày uống 10g, chia 2 lần.
Bài 3 – Nhị trần thang gia giảm: bán hạ 8g, trần bì 10g, phục linh 10g, cam thảo 10g, thương truật 8g, hạnh nhân 12g, bạch truật 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Nếu đờm nhiều thêm bạch giới tử 8g, tức ngực thêm chỉ xác 12g.
Nếu tỳ thận dương hư gây ho đờm nhiều, miệng khát mà không muốn uống, uống bị nôn, ngực sườn đầy trướng, hoa mắt chóng mặt, lưng và tay chân lạnh, thở ngắn, hồi hộp, lưỡi bệu rêu lưỡi trắng trơn, mạch huyết hoạt. Phép chữa: ôn dương lợi thấp trừ đờm. Bài thuốc Linh quế truật cam thang gia giảm: cam thảo 4g, bạch truật 8g, quế chi 12g, phục linh 16g. Nếu hoa mắt chóng mặt, hồi hộp thêm gừng sống 4g, bán hạ chế 8g, bạch thược 12g.
Thể thủy ẩm: Ho hay tái phát, thở nhiều ran rít, hen suyễn, trời lạnh ho tăng, đàm nhiều loãng trắng. Nếu vận động mạnh thì các triệu chứng trên càng rõ, có thể không nằm được, sợ lạnh rêu lưỡi trắng trơn, mạch tế nhược. Phép chữa: ôn phế hóa đờm. Dùng bài thuốc:
Bài 1: hạnh nhân 100g, bạch quả 100g, lạc nhân 200g, hồ đào nhân 200g. Tất cả tán vụn; mỗi sáng dùng 20g đun với 200ml cho sôi, đập vào 1 quả trứng gà, thêm ít đường phèn khuấy tan, uống nóng. Trị viêm phế quản mạn tính, ho kéo dài khó thở, ngại nói, ngại vận động, lưng đau gối mỏi, tay chân lạnh.
Bài 2 – Tiểu thanh long thang gia giảm: quế chi 6g, ma hoàng 6g, càn cương 4g, tế tân 4g, bán hạ chế 8g, ngũ vị tử 6g, bạch tiền 4g, cam thảo 4g. Sắc uống ngày 1 thang. Nếu ho đờm lọc xọc nhiều thêm đình lịch tử 12g. Ho nhiều thêm tử uyển 12g, khoản đông hoa 8g.
Bài 3: tử uyển 100g, hạnh nhân 100g, ma hoàng sao 30g, mật ong 500g, tô tử 60g, đường đỏ 300g. Các vị thuốc sắc với 600ml nước còn 250ml, hòa với mật ong và đường đỏ đem hấp cách thủy trong 2 giờ, để nguội đựng lọ thủy tinh dùng dần. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 thìa canh. Công dụng: dự phòng sự tái phát của viêm phế quản mạn tính.
Nguồn: suckhoenguoicaotuoi.edu.vn