Xét nghiệm khí máu động mạch là xét nghiệm đo độ axit hoặc pH, nồng độ oxy (O2) và carbon dioxide (CO2) từ động mạch. Qua đó đánh giá, chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý rối loạn chuyển hóa hô hấp và thận.
- Tổng hợp những bệnh người cao tuổi thường gặp trong cuộc sống hiện đại
- Bí quyết vàng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi
Xét nghiệm khí máu động mạch là gì?
Xét nghiệm khí máu động mạch là gì?
Xét nghiệm khí máu là xét nghiệm đo độ pH và nồng độ oxy (O2) và carbon dioxide (CO2) trong động mạch để đánh giá chức năng phổi và giúp phát hiện sự mất cân bằng axit-bazơ có thể do rối loạn hô hấp, chuyển hóa thận.
Cơ thể của một người cẩn thận điều chỉnh pH máu duy trì nó trong phạm vi từ 7,35-7,45. Thành phần đầu tiên liên quan đến quá trình trao đổi chất và chuyển hóa ở thận.
Ngoài ra theo nhiều bí quyết chăm sóc sức khỏe được biết, có một loạt các bệnh lý cấp tính và mãn tính có thể ảnh hưởng đến chức năng thận, sản xuất axit và chức năng phổi và chúng có khả năng gây ra sự mất cân bằng pH, carbon dioxide, oxy hoặc điện giải như sốc, tổn thương phổi, suy thận, ngộ độc thuốc…
Xét nghiệm khí máu thường được yêu cầu cùng với các xét nghiệm khác, như xét nghiệm đường huyết để kiểm tra lượng đường trong máu và xét nghiệm máu creatinine để đánh giá chức năng thận.
Xét nghiệm khí máu động mạch được thực hiện khi nào?
Xét nghiệm khí máu động mạch được chỉ định để đánh giá chức năng phổi và cân bằng axit – bazơ .
Xét nghiệm này được yêu cầu nếu ai đó có các triệu chứng vấn đề hô hấp như bệnh lý hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD). Khí máu động mạch cũng có thể được sử dụng để theo dõi điều trị các bệnh về phổi và để đánh giá hiệu quả của liệu pháp oxy bổ sung.
Xét nghiệm khí máu cũng có thể được sử dụng để phát hiện sự mất cân bằng axit-bazơ có thể gặp trong bệnh lý suy thận, suy tim, tiểu đường không kiểm soát, nhiễm trùng nặng và dùng thuốc quá liều
Khí máu động mạch được tiến hành bằng các phương pháp sau:
– Nhân viên y tế tiến hành lấy mẫu máu động mạch cổ tay người bệnh bằng một cây kim nhỏ tối thiểu 0,5 – 1ml. Ngoài ra họ có thể lấy máu từ một động mạch cánh tay hoặc phía trên khuỷu tay của người bệnh.
– Ở trẻ sơ sinh bị khó thở ngay sau khi sinh nhân viên y tế có thể thu thập mẫu máu từ cả động mạch rốn và tĩnh mạch.
Sau khi lấy được máu, nó sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích và trả kết quả trong ngày.
Các chỉ số đánh giá trong xét nghiệm khí máu động mạch
Có 5 chỉ số chính trong xét nghiệm khí máu động mạch bao gồm:
– Độ pH
– Áp suất của oxy (PaO2)
– Áp suất một phần của carbon dioxide (PaCO2)
– Bicarbonate (HCO3)
– Độ bão hòa oxy (O2 Sat)
Ý nghĩa kết quả xét nghiệm khí máu động mạch
- Kết quả giá trị khí máu động mạch bình thường:
– pH: 7,35-7,45
– Áp suất riêng phần của oxy (PaO2): 75 đến 100 mmHg
– Áp suất một phần của carbon dioxide (PaCO2): 35-45 mmHg
– Bicarbonate (HCO3): 22-26 mEq / L
– Độ bão hòa oxy (O2 Sat): 94-100%
Tất cả các thành phần khác của phân tích khí máu ( pH , PaCO2 , HCO3 -) có liên quan đến nhau và kết quả phải được xem xét cùng nhau. Một số kết hợp nhất định nếu bất thường có thể chỉ ra một tình trạng gây nhiễm toan hoặc nhiễm kiềm . Chúng có thể bao gồm những tình trạng sau đây:
– Toan hô hấp được đặc trưng bởi độ pH thấp và tăng PaCO2 là do ức chế hô hấp. Điều này có thể gặp trong viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và sử dụng thuốc an thần quá liều.
– Nhiễm kiềm hô hấp, đặc trưng bởi độ pH tăng và giảm Paco 2 do ức chế thần kinh như stress và một số bệnh phổi gây trở ngại quá trình trao đổi oxy.
– Nhiễm toan chuyển hóa được đặc trưng bởi độ pH thấp hơn và giảm HCO3- gặp trong tiểu đường , sốc và suy thận .
– Nhiễm kiềm chuyển hóa được đặc trưng bởi độ pH tăng và HCO3- tăng, kali máu hạ gặp trong nôn mửa mãn tính (mất axit từ dạ dày) và quá liều natri bicarbonate.
Nguồn: suckhoenguoicaotuoi.edu.vn