Người già thường có biểu hiện khó tính do nhiều lý do khác nhau, và để họ trở nên “dễ tính” hơn, gia đình có thể thực hiện một số biện pháp nhất định. Dưới đây là một số nguyên nhân và cách gia đình có thể ứng phó.
Vì sao người già lại khó tính?
Tại sao người già thường thể hiện tính khó tính?
Theo các chuyên gia tâm lý tại một số trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội, sự thay đổi về tính cách của người già có nhiều nguyên nhân. Người già thường trở nên kỹ tính vì cuộc sống của họ thường giới hạn trong không gian gia đình, tập trung nhiều vào bản thân. Ngược lại, lớp trẻ thường có tính cách năng động và hướng ra ngoài. Họ tiếp cận cuộc sống với tinh thần trẻ trung và linh hoạt hơn, tạo nên sự không thích nghi trong các gia đình đa thế hệ.
Người già thường sống giữa bốn bức tường suốt cả ngày, cảm thấy bị hạn chế và cô đơn khi con cái và cháu chắt của họ đi làm, đi học. Khi gia đình tái hợp, thường xuyên không có sự tương tác hoặc giao tiếp với người già, do nhiều lý do riêng biệt. Đồng thời, khi già đi, họ thường không còn đủ sức khỏe để tham gia vào cuộc sống xã hội, không thể hoạt bát như trước, và mất đi uy lực trong việc quản lý gia đình. Tất cả những yếu tố này cùng nhau tạo ra tình trạng tính khó tính ở người già.
Thực tế là không phải người già nào cũng dễ chấp nhận sự thay đổi, họ thường giữ vững những giá trị truyền thống và nhắc nhở về quá khứ để tăng hiểu biết về thời xưa. Họ không nhận ra rằng họ đã bước vào giai đoạn cuối cuộc sống, giống như “quả chuối chín cây”, lá mùa thu, và phải dựa vào tình cảm, sự chăm sóc từ gia đình và xã hội. Nhiều người già thậm chí trở thành gánh nặng cho con cháu, với trách nhiệm “bảo bọc” mà họ cảm thấy không hài lòng.
Do đó, khi họ nhận thức được những thực tế khó khăn đó, người già trở nên đau khổ, buồn chán, và mong muốn phản kháng. Điều này dẫn đến các tâm lý bất thường, thường xuất hiện ở người già như cằn nhằn, than thở, cáu kỉnh, khó chịu… Nhiều người già trở thành “nhi hóa”, thể hiện qua việc khóc, tự ti, mặc cảm, tỏ ra xa lạ, hay thậm chí là ganh tỵ.
Để giúp họ tự giữ vững và trẻ hóa tâm hồn, người trẻ cần tâm sự người cao tuổi để hiểu rằng người già không chỉ là gánh nặng mà còn là nguồn kiến thức và kinh nghiệm quý báu tích lũy theo năm tháng. Hãy tạo cơ hội để họ thể hiện bản thân, khuyến khích họ chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm, để họ cảm thấy có giá trị và đóng góp cho xã hội. Thường xuyên thể hiện sự quan tâm, động viên, và hỏi ý kiến của họ, giúp họ cảm thấy họ vẫn rất quan trọng và có ý nghĩa trong cuộc sống.
Chuẩn bị tâm lý khi về già
Trong giai đoạn sung sức, quan trọng để kết hợp công việc và giải trí, đồng thời chuẩn bị tâm lý và sức khỏe trước khi bước vào giai đoạn “xuống dốc”. Duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học là quan trọng, hạn chế thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe, tăng cường ăn nhiều rau tươi, quả chín và thực phẩm giàu chất chống ô nhiễm. Đặc biệt, tập trung vào việc thực hiện các hoạt động tập thể dục để duy trì sức khỏe.
Ngoài ra, việc bổ sung lượng canxi phù hợp giúp ngăn chặn loãng xương và đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng là quan trọng.
Chuẩn bị tâm lý khi về già là điều cần thiết
Người già cần duy trì một tâm hồn phong phú và sẵn sàng cho giai đoạn cao tuổi. Điều này giúp họ tránh tình trạng lo sợ và hoang mang về việc già nua và sức khỏe giảm sút.
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TP.HCM cho biết: Việc tham gia vào những hoạt động giải trí tao nhã là cách tốt để người già tận hưởng thời gian nghỉ ngơi. Những hoạt động như làm vườn, chơi cây cảnh, chơi chim, chăm sóc bể cá cảnh, nuôi thú cưng, đi câu cá, đánh cờ… là những cách lý tưởng để khám phá niềm vui mới, giúp tâm hồn thư thái và cải thiện sức khỏe. Việc này cũng giúp họ khám phá những kỹ năng mới mà họ có thể chưa từng có cơ hội thực hiện khi còn trẻ.
Gắn bó với tập thể
Ngay cả khi không còn tham gia vào môi trường làm việc, người già nên duy trì sự gắn bó với cộng đồng để giảm cảm giác cô đơn và tìm kiếm niềm vui trong các hoạt động xã hội. Họ có thể tham gia các câu lạc bộ người cao tuổi hoặc các hoạt động địa phương.
Sự quan tâm và chăm sóc từ phía giới trẻ là rất quan trọng trong giai đoạn này. Người già thường thích sum họp gia đình, gặp gỡ con cháu, và bạn bè. Việc thường xuyên tổ chức các buổi họp mặt gia đình, cùng nhau thưởng thức những bữa cơm ấm áp với đầy đủ sự hiện diện của con cháu, sẽ tạo ra không khí tràn ngập tình yêu thương và giúp người già cảm thấy hạnh phúc trong cuộc sống.
Nguồn: suckhoenguoicaotuoi.edu.vn