Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Cùng loại với cây thuốc lá, tại Việt Nam còn trồng cây thuốc lào-Nicotiana rustica L. thân thấp hơn, lá to & dày hơn. Vậy thành phần hóa học của cây thuốc lá gồm những gì?
- Tổng hợp những bệnh người cao tuổi thường gặp trong cuộc sống hiện đại
- Bí quyết vàng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi
Thành phần hóa học cây thuốc lá là gì?
Cây thuốc lá là gì?
Cây thuốc lá còn gọi là Nicotiana thnam (Campuchia), yên thảo (Trung Quốc), tabac (Pháp).
Cây thảo, sống hàng năm, phần gốc thân hóa gỗ ít nhiều. Thân mọc đứng, có nhiều lông, phân cành tại ngọn, các lá tại phía trên bé hơn, hình lưỡi mác. Phiến lá to có thể dài 60 – 75cm, rộng 30 – 50cm, không cuống, một mẩu lá phía dưới ôm vào thân.
Hoa nhiều, tập hợp thành chùy tại ngọn. Đài có lông, tràng màu trắng hay hồng hoặc tím nhạt. Quả nang có 2 ô, có đài tồn tại bọc tại ngoài, hạt bé, nhiều, màu đen: 1ml có thể chứa tới 6.000 hạt.
Cùng loại với cây thuốc lá, tại Việt Nam còn trồng cây thuốc lào-Nicotiana rustica L. thân thấp hơn, lá to & dày hơn.
Phân bố, thu hái & chế biến
Cây thuốc lá vốn nguồn gốc tại châu Mỹ, nhưng được đưa về trồng tại nhiều nước trên thế giới. Người ta ước tính mỗi năm toàn thế giới sản xuất khoảng 4 triệu tấn thuốc lá khô, trong đó 3/4 sản xuất tại châu Mỹ & các nước châu Á. Những nước sản xuất nhiều thuốc lá trên thế giới có Mỹ (gần một triệu tấn/năm), Trung quốc, Ấn Độ, Braxin, Nhật Bản. Tại Việt Nam việc trồng thuốc lá chỉ mới được phát triển sau Cách mạng tháng Tám, vì trước đây hồi thuộc Pháp, việc trồng thuốc lá, thuốc lào bị hạn chế, phải xin phép. Thuốc lào thường chỉ trồng tập trung tại một số tỉnh như Hải Dương, Hưng Yên (Vĩnh Bảo), Hải Phòng (Tiên Lãng) … Những năm gần đây thuốc lá đươc trồng tại các tỉnh Vĩnh Phúc, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Tây (Ba Vì), Gia Lai Công Tum, Đắc Lắc …
Trồng thuốc lá bằng hạt. Trước hết phải gieo hạt. Khi cây con cao chừng 10 -15cm mới đánh đi trồng tại nơi cố định. Khoảng cách giữa mỗi cây chừng 65cm (tỉ lệ nicotin càng cao nếu các cây cách xa nhau vừa đủ). Thời vụ gieo trồng thay đổi theo giống & điều kiện khí hậu từng vùng. Theo nhiều bí quyết chăm sóc sức khỏe được biết, tại Vĩnh Phúc người ta trồng vào tháng 12 (cho năng suất cao nhất), bắt đầu thu lá từ tháng 4, tháng 5: Thu hái lá từ phía dưới lên, trung bình mỗi hecta cho khoảng 1 tấn lá khô/năm. Trong thu hoạch thuốc lá, công việc phơi sấy đóng vai trò quyết định chất lượng của thuốc lá. Có thể phơi nắng nhưng để chủ động người ta thường sấy. Do đó cùng với việc trồng thuốc lá, nhất thiết phải thiết kế lò sấy,
Mặc dầu thuốc lá là một chất độc, nhưng thế giới hiện nay vẫn trồng thuốc lá chủ yếu để hút, một số rất ít dùng làm thuốc trừ sâu bệnh cho cây trồng, một số ít nữa dùng làm thuốc chữa bệnh.
Thành phần hóa học
Thuốc lá dã phơi hay sấy khô còn chứa tới 20% nước, hàm lượng chất vô cơ cũng rất cao: 15 đến 20% trong đó chủ yếu là kali, canxi, photphát, nitrat.
Trong thuốc lá còn xanh, hàm lượng gluxit khá cao: Tới 40% bao gồm chủ yếu là tinh bột (8 – 12%), đường tan được (2 – 4%) rồi đến pectin, xenluloza. Trong quá trình khô, lá bắt đầu ngả vàng, hàm lượng tinh bột & đường giảm xuống rất nhanh. Các chất protein & lipit thường chỉ chiếm 12 & 5% trọng lượng khô.
Hàm lượng các axit hữu cơ cũng rất cao: 15 – 20% trong đó chủ yếu là axit malic, kèm theo axit xitric, các axit-phenol như axit cafeic, clorogenic (2 – 4% trọng lượng khô), axit quinic, & một axit đặc biệt: axit nicotinìc (3 pyridin cacbonic).
Trong thuốc lá còn có các hợp chất đa phenol. Ngoài axit clorogenic, còn có các flavonozit: rutozit chiếm 1%, izoquexitrozit, quexetol, vết cumarin, scopoletol. Các hợp chất đa phenol đóng vai trò quan trọng trong màu sắc & hương vị thuốc lá.
Thuốc lá còn chứa một các tinh dầu linalola & bocneola, cùng với các hợp chất kiềm bay hơi (pyridin, N-metyl pyrrolidin), nhiều men (gluxidaza, oxydaza, catalaza).
Người ta cho hoạt chất chủ yếu cúa thuốc lá, thuốc lào là chất nicotin. Hàm lượng nicotin thay đổi từ 2 đến 10%, thuốc lào có thể chứa tới 16% nicotin.
Nicotin là một ancaloít được chiết tại thuốc lá từ năm 1828. Đây là một chất kiềm không chứa oxy. Nicotin là một chất lỏng sánh, mùi hắc, vị nóng, cay. Khi tinh khiết, không có màu, nhưng ra ánh sáng & không khí ngả màu nâu. Nicotin tan trong nước, rất tan trong các dung môi hữu cơ. Nicotin là một ancaloit bay hơi mạnh, khi tiếp xúc với axìt clohydric cho khói trắng.
Bên cạnh nicotin người ta còn thấy nomicotin (có nhiều trong một số loài thuốc lá trồng), anabasin (vì lần đầu tiên được chiết từ cây thuộc chi Anabasis) họ Rau muối (Chenopodiaceae). Anabasin là đồng phàn của nicotin. Ngoài ra người ta còn thấy một ít chất như nicotelin, nicotyrin, myosmin …
Thành phần thuốc lá thay đổi nhiều trong quá trình phơi sấy & chế biến.
Nguồn: suckhoenguoicaotuoi.edu.vn