Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Việc theo dõi huyết áp đều đặn giúp phát hiện sớm những vấn đề sức khỏe, đặc biệt là đối với những người có tiền sử bệnh lý về tim mạch. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách đo huyết áp đúng cách tại nhà.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn đo huyết áp đúng và chủ động theo dõi sức khỏe tại nhà.
Tại sao cần theo dõi chỉ số huyết áp?
Huyết áp là lực mà máu tác động lên thành mạch. Huyết áp gồm hai chỉ số quan trọng: huyết áp tâm thu (khi tim co bóp) và huyết áp tâm trương (khi tim thư giãn). Một chỉ số huyết áp bình thường là dưới 120/80 mmHg. Nếu huyết áp quá cao hoặc quá thấp, có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
Theo bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn việc theo dõi huyết áp định kỳ tại nhà giúp bạn phát hiện sớm tình trạng huyết áp cao hay thấp, từ đó có biện pháp kịp thời. Hơn nữa, đo huyết áp tại nhà giúp bạn có tâm lý thoải mái, dễ dàng có kết quả chính xác hơn, tránh được hiện tượng tăng huyết áp tạm thời do sự lo lắng khi đo tại bệnh viện (hội chứng áo choàng trắng).
Cách đo huyết áp đúng tại nhà
Nhiều người thắc mắc về tay nào nên đo huyết áp. Bạn có thể đo huyết áp ở cả hai tay, tuy nhiên sẽ có sự khác biệt nhỏ giữa chỉ số huyết áp ở tay trái và tay phải do các yếu tố như lưu thông máu và cấu trúc mạch máu. Tay trái thường được khuyến khích đo huyết áp, đặc biệt đối với người thuận tay phải, vì tay này ít chịu tác động của các hoạt động hàng ngày, giúp kết quả đo chính xác hơn. Tuy nhiên, nếu bạn thuận tay trái hoặc cảm thấy không thoải mái khi đo huyết áp ở tay trái, bạn vẫn có thể đo ở tay phải.
Có sự chênh lệch huyết áp giữa hai tay, do những yếu tố như cấu trúc mạch máu khác nhau, tắc nghẽn mạch hoặc sự căng thẳng trong cơ thể. Nếu sự chênh lệch huyết áp giữa hai tay lớn hơn 10 mmHg, bạn nên chú ý vì đó có thể là dấu hiệu của các vấn đề như bệnh động mạch ngoại vi hoặc tắc nghẽn mạch máu.
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y đa khoa chia sẻ nếu bạn có yếu tố nguy cơ về bệnh tim mạch hoặc các vấn đề huyết áp, hãy đo huyết áp ở cả hai tay lần đầu tiên. Việc này giúp bạn so sánh và xác định tay nào cho kết quả chính xác hơn. Nếu có sự khác biệt đáng kể giữa các lần đo, hãy tiếp tục đo huyết áp ở cả hai tay để tìm ra nguyên nhân.
Cách đo huyết áp đúng tại nhà
Chuẩn bị trước khi đo:
- Chọn máy đo huyết áp: Bạn có thể sử dụng máy đo huyết áp cơ (cần kỹ năng sử dụng và ống nghe) hoặc máy đo huyết áp điện tử (dễ sử dụng, phù hợp cho người mới bắt đầu). Máy đo huyết áp điện tử tự động bơm khí và đo huyết áp mà không cần sự hỗ trợ của bác sĩ.
- Thời điểm đo huyết áp: Nên đo huyết áp vào buổi sáng hoặc buổi tối khi cơ thể đang thư giãn. Tránh ăn uống hoặc vận động mạnh trước khi đo ít nhất 30 phút.
- Tư thế khi đo huyết áp: Ngồi trong tư thế thoải mái, không bắt chéo chân, và đặt tay lên bàn sao cho tay ngang với tim. Giữ tâm lý thoải mái để tránh làm sai lệch kết quả đo.
Trình tự thực hiện đo huyết áp:
- Đặt vòng bít: Vị trí vòng bít của máy đo phải cách khuỷu tay khoảng 2 – 3 cm.
- Thực hiện đo huyết áp: Nếu sử dụng máy đo cơ, bóp bóng để thổi phồng vòng bít đến khi không nghe thấy tiếng mạch đập. Nếu dùng máy điện tử, bấm nút để máy tự động bơm khí và đo huyết áp.
- Đo lại: Nên thực hiện 3 lần đo liên tiếp, mỗi lần cách nhau 1 – 2 phút để có kết quả chính xác. Kết quả cuối cùng sẽ là trung bình của các lần đo.
- Đọc kết quả: Kết quả sẽ gồm hai con số: Huyết áp tâm thu (số trên) là chỉ số khi mạch đập đầu tiên xuất hiện. Huyết áp tâm trương (số dưới) là chỉ số khi mạch đập không còn nghe thấy.
Ví dụ: Nếu kết quả đo là 120/80 mmHg, huyết áp tâm thu là 120 và huyết áp tâm trương là 80.
Lưu ý trong quá trình đo huyết áp
Để có kết quả chính xác, bạn cần giữ im lặng và không cử động trong khi đo. Nên chọn một thời điểm cố định trong ngày để đo huyết áp, làm như vậy bạn sẽ dễ dàng so sánh kết quả giữa các ngày.
Nếu mắc bệnh người cao tuổi phổ biến hoặc huyết áp của bạn liên tục cao hoặc thấp bất thường, hoặc có sự thay đổi mạnh giữa các lần đo, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để tìm hiểu nguyên nhân.
Việc đo huyết áp tại nhà sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc theo dõi và bảo vệ sức khỏe. Hãy thực hiện đúng cách để đạt được kết quả chính xác nhất và bảo vệ sức khỏe của bản thân.