Ngộ độc lá ngón, hạt mã tiền và khoai tây mọc mầm

Thực vật là nguồn lương thực, thực phẩm quan trọng, ngoài ra đây cũng là nguồn dược liệu quý giá. Tuy nhiên ngộ độc thực vật không phải là hiếm, đặc biệt là ở trẻ em do ăn nhầm thực vật có chứa sẵn độc tố.

• Những điều cần biết về bệnh sỏi mật và phương pháp điều trị
• Không phải ai cũng biết về Bệnh đau tăng trưởng
• Chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh viêm khớp

Nên cẩn thận với những thực vật có chưa độc tố

Tùy loại thực vật độc tố có thể ở hạt, thân, lá hoặc hoa. Triệu chứng từ nhẹ như đau rát họng, đau bụng, nôn ói, tiêu chảy (độc tố thấp) hoặc co giật, sốc, suy hô hấp (độc tố cao).

Vậy những loại thực vật nào hay sinh ra độc tố nguy hiểm ? Để hiểu rõ hơn về tình trạng này chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với Bác sĩ giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur.

Hỏi: Thưa Bác sĩ, được biết lá ngón là một loại thực vật có độc tính cao, khi ăn phải tỷ lệ tử vong rất cao, vậy triệu chứng ngộ độc lá ngon như thế nào và xử trí ra sao ?

Cây lá ngón có chưa chất độc gây chết người

Trả lời:

Theo tin tức sức khỏe, Cây lá ngón được coi là cây có độc tính cao nhất ở Việt Nam, tỉ lệ tử vong cao. Theo dân gian, một người chỉ cần ăn 3 lá ngón đã có thể chết. Hoàn cảnh ngộ độc do ăn lá, rễ, thân, cành, quả, hạt cây lá ngón. Độc tố chủ yếu là Gelsemin và koumin, kouminin, kouminixin, kouminidin. Tổn thương cơ quan đích là hệ thống thần kinh. Cơ chế tác dụng của Gelsemin và koumin gần giống như Strychnin tăng hoạt động cơ, co giật.

Triệu chứng ngộ độc: Triệu chứng tiêu hoá là nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng dữ dội.

Triệu chứng tim mạch làm mạch nhanh, sau đó mạch chậm, huyết áp hạ. Triệu chứng thần kinh gây nhiễm độc liều trung bình biểu hiện kích thích, nhìn đôi, co giật.  Nhiễm độ liều cao biểu hiện liệt cơ hô hấp, hạ thân nhiệt, hôn mê. Trên thận gây suy thận cấp do tiêu cơ vân sau co giật.

Xét nghiệm cần thiết: Ion đồ, đường huyết, điện tâm đồ, chức năng thận.

Xử trí: Hồi sức hô hấp tuần hoàn, đặt ống nội khí quản, bóp bóng giúp thở, thở máy khi có liệt cơ hô hấp, chống sốc nếu có. Rửa dạ dày, uống than hoạt tính khi không co giật. Điều trị triệu chứng co giật bằng Diazepam. Truyền dịch bằng glucose 5% trong 0,45% saline, điều trị rối loạn điện giải.

Hỏi: Được biết hạt mã tiền gây độc do có chứa alcaloid là strychnin, vậy biểu hiện ngộ độc hạt mã tiền là gì và xử trí ra sao ?

Hạt mã tiền gây độc do có chứa alcaloid là strychnin

Trả lời:

Hoàn cảnh ngộ độc: Uống phải dung dịch xoa bóp có hạt mã tiền. Bệnh nhân ăn phải lá, hạt mã tiền, mồi bả chuột có hạt mã tiền hoặc tiêm, uống strychnin quá liều, tự tử.

Độc tố: Alcaloid (strychnin và brucin) có trong lá, vỏ thân, quả và hạt. Cơ quan đích là hệ thần kinh và thần kinh-cơ. Strychnin kích thích hệ thần kinh trung ương. Strychnin gây co giật bằng cách cản trở sự ức chế sau synap qua trung gian glycin (Glycin là một chất dẫn truyền ức chế tới các tế bào thần kinh vận động và giữa các tế bào thần kinh tủy sống).

Triệu chứng ngộ độc: Các triệu chứng thường xuất hiện sau 30 phút – 1 giờ. Triệu chứng ban đầu sợ hãi, lo lắng, sợ ánh sáng và tiếng động. Sau đó xuất hiện các cơn co giật kiểu uốn ván, khó thở, hôn mê.

Xét nghiệm cần thiết: Ion đồ, đường huyết.

Xử trí: Điều trị ngộ độc mã tiền (ngộ độc strychnin) là điều trị triệu chứng và nâng đỡ. Để bệnh nhân yên tĩnh, trong phòng tối tránh các kích thích bên ngoài. Hồi sức hô hấp tuần hoàn bằng thở oxy, thở máy, chống sốc nếu có. Rửa dạ dày, uống than hoạt tính khi không co giật. Điều trị triệu chứng co giật bằng Diazepam TM.

Hỏi: Thưa Bác sĩ, dân gian hay nói mầm khoai tây gây ngộ độc vậy điều này có đúng không ? Bác sĩ có thể cho biết ý kiến về vấn đề này như thế nào?

Khoai tây mọc mầm có chưa độc tố gây ngộ độc

Trả lời:

Bệnh nhân bị ngộ độc do ăn phải củ khoai tây đã mọc mầm. Độc tố trong mầm khoai tây là Solanin và các glycoalkaloids khác như chaconin và solasodin có nhiều ở củ khoai tây đã mọc mầm và nhiều nhất ở mầm củ. Tác động trên cơ quan đích là hệ tim mạch, hệ thần kinh trung ương và đường tiêu hoá.

Triệu chứng ngộ độc: Đau rát họng, ói, tiêu chảy, đau bụng. Chủ yếu là ở hệ tim mạch gây nhịp tim nhanh, loạn nhịp tim, huyết áp hạ. Biểu hiện trên hệ thần kinh trung ương lừ đừ, liệt, hôn mê và co giật, suy hô hấp. Tử vong thường xảy ra trong vòng 24 giờ do rối loạn nhịp tim và suy hô hấp.

Các xét nghiệm cần làm: Ion đồ, đường huyết và điện tâm đồ.

Xử trí: Hồi sức hô hấp tuần hoàn bằng cách cho thở oxy, thở máy. Chống sốc nếu có. Rửa dạ dày, uống than hoạt tính.  Điều trị triệu chứng co giật bằng diazepam TM. Truyền dịch glucose 5 – 10% trong saline 0,45%. Điều trị rối loạn điện giải. Điều trị rối loạn nhịp tim.

Hy vọng với những chia sẻ trên của Bác sĩ giảng viên tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chúng ta đã thấy được phần nào sự nguy hiểm khi ăn phải lá ngón, hạt mã tiền hay khoai tây mộc mầm. Để phòng ngừa tình trạng này chúng ta cần tuyệt đối không ăn các loại thực vật trên, nhất là đối tượng trẻ em cần chăm sóc trẻ chu đáo, chú ý quan sát trẻ không để trẻ ăn các loại này, không trồng các cây này xung quanh nhà.

Nguồn: suckhoenguoicaotuoi.edu.vn