Glucose trong máu cao khiến sự truyền dẫn của dây thần kinh bị trở ngại và đồng thời làm suy yếu thành các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng cho hệ thần kinh.
- Phòng ngừa và đối phó với tâm thần phân liệt hoang tưởng
- Hội chứng Sjogren và những điều cần biết
- Tìm hiểu về bệnh đái tháo nhạt
Nguy cơ bệnh tiểu đường đau thần kinh
Tổng quan
Theo tổng hợp tại mục tin y tế sức khỏe cho thấy, Bệnh tiểu đường đau thần kinh thuộc nhóm biến chứng thần kinh của bệnh tiểu đường. Lượng đường trong máu cao có thể gây tổn thương lên các nơ-ron thần kinh khắp cơ thể. Mặc dù vậy, vùng tổn thương rõ rệt nhất thường chủ yếu ở các dây thần kinh ngoại biên vùng chân và bàn chân.
Nguyên nhân bệnh tiểu đường đau thần kinh
1. Thiệt hại dây thần kinh và mạch máu
Các sợi thần kinh có thể bị ảnh hưởng vì tiếp xúc dài hạn với lượng đường (glucose) trong máu cao, đặc biệt một số sợi thần kinh nhạy cảm sẽ bị hư hại và gây ra bệnh tiểu đường đau thần kinh. Khoa học ngày nay chưa làm rõ cơ chế cũng như vai trò của đường huyết với sự tổn thương các nơ-ron. Tuy vậy, một cơ chế tương tác phức tạp giữa thần kinh – mạch máu với lượng đường trong máu cao đóng vai trò cho bệnh sinh của đau thần kinh do tiểu đường. Glucose trong máu cao khiến sự truyền dẫn của dây thần kinh bị trở ngại và đồng thời làm suy yếu thành các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng cho hệ thần kinh.
Nguyên nhân bệnh tiểu đường đau thần kinh
2. Các yếu tố khác
Ngoài thiệt hại mạch máu – thần kinh, các yếu tố sau cũng góp phần gây nên bệnh tiểu đường đau thần kinh, bao gồm:
- Viêm dây thần kinh tự miễn: bệnh gây ra do hệ miễn dịch không nhận ra một phần cơ thể (trong trường hợp này là các dây thần kinh), do đó tấn công nhầm lẫn phần này như một kháng nguyên lạ từ bên ngoài.
- Yếu tố di truyền: không có sự di truyền bệnh tiểu đường đau thần kinh nhưng có yếu tố gia đình khiến một số người dễ bị tổn thương thần kinh hơn người khác.
- Hút thuốc lá và lạm dụng bia rượu: tại điều kiện gây ra thiệt hại thần kinh & mạch máu cũng như tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
Yếu tố nguy cơ
Bất cứ ai có thể phát triển bệnh tiểu đường đau thần kinh, nhưng những yếu tố này làm cho dễ bị tổn thương thần kinh:
- Kiểm soát đường huyết kém: Đây là yếu tố nguy cơ lớn nhất đe dọa bệnh nhân đái tháo đường cũng như tăng nguy cơ hình thành các biến chứng của bệnh tiểu đường, bao gồm cả thiệt hại thần kinh.
- Thời gian mắc bệnh: về cơ bản, càng bị đái tháo đường lâu thì nguy cơ bệnh tiểu đường đau thần kinh càng tăng, đặc biệt ở các đối tượng kiểm soát đường huyết không tốt. Thông thường, biến chứng thần kinh ngoại biên gặp ở bệnh nhân tiểu đường trên 25 năm.
- Bệnh lý của thận: bệnh thận có thể là biến chứng của đái tháo đường. Ngược lại, chức năng thận suy giảm làm ứ đọng độc tố trong máu và góp phần gây ra thiệt hại thần kinh.
- Hút thuốc lá: điều này tăng tốc làm hẹp và cứng động mạch, làm giảm lượng máu đến chân và bàn chân.
Các biến chứng
Bệnh tiểu đường đau thần kinh là biến chứng của bệnh tiểu đường, tuy nhiên chính bệnh lý này cũng diễn biến và gây ra nhiều biến chứng khác, bao gồm:
- Cắt bỏ chân: Tổn thương thần kinh đôi khi làm mất cảm giác bàn chân – chân, tăng nguy cơ vết cắt và vết lở bị nhiễm trùng nghiêm trọng (do xử trí không kịp thời). Đồng thời do mạch máu bị hẹp mà máu tới chân ít hơn. Hai điều này khiến nhiễm trung dễ lây lan và tạo ra hiện tượng hoại tử – khiến bác sĩ bắt buộc cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ bàn chân – chân.
Các biến chứng gây ra là gì?
- Hội chứng Charcot: đau, sưng, bất ổn và biến dạng bàn chân do thiệt hại thần kinh.
- Nhiễm trùng tiết niệu: do nguyên nhân thần kinh bàng quang bị ảnh hưởng khiến nước tiểu không thoát ra hoàn toàn, tạo điều kiện nhiễm khuẩn ngược dòng.
- Hạ đường huyết không nhận thức: đau thần kinh tự chủ có thể cản trở người bệnh nhận thức các dấu hiệu của hạ đường huyết.
- Huyết áp thấp: thiệt hại thần kinh có thể ảnh hưởng khả năng điều tiết của mạch máu, dẫn tới ảnh hưởng huyết áp. Thường gặp nhất là hiện tượng hạ huyết áp tư thể do sự điều chỉnh kém của hệ mạch khi người bệnh thay đổi tư thế.
- Các rối loạn tiêu hóa: thường gặp hai hiện tượng là táo bón hoặc tiêu chảy do các dây thần kinh hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng và khiến nhu động ruột thay đổi.
- Rối loạn chức năng tình dục: đau thần kinh tự chủ thường là thủ phạm gây ra biến chứng này. Dây thần kinh ảnh hưởng dẫn tới khả năng cương dương của nam và tiết chất nhờn bôi trơn ở nữ bị ảnh hưởng.
- Tăng hoặc giảm lượng mồ hôi.
- Cô lập xã hội: các triệu chứng và biến chứng của đau thần kinh do tiểu đường gây ra đau đớn, thậm chí tàn tật và khiến bệnh nhân chán nản, tự cô lập – đặc biệt là người lớn tuổi.
Theo bác sĩ Nguyễn Tú chia sẻ tại http://suckhoenguoicaotuoi.edu.vn