Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Viêm phổi ở người già là một trong những căn bệnh hô hấp nguy hiểm, dễ dẫn đến biến chứng nặng và tỷ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện kịp thời. Người cao tuổi có hệ miễn dịch suy giảm, sức đề kháng yếu nên việc điều trị và phòng ngừa viêm phổi trở nên đặc biệt quan trọng.
Vì sao người cao tuổi dễ mắc viêm phổi?
Khác với người trẻ, hệ hô hấp và miễn dịch của người cao tuổi đã suy giảm đáng kể theo thời gian. Phản xạ ho yếu, cơ hô hấp kém đàn hồi, cùng với việc mắc nhiều bệnh nền như đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim, khiến vi khuẩn và virus dễ xâm nhập gây bệnh. Ngoài ra, tình trạng rối loạn nuốt cũng làm tăng nguy cơ viêm phổi hít, đặc biệt ở những người bị tai biến mạch máu não.
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Kỹ thuật phục hồi chức năng tại Trường Đại học Lương Thế Vinh, cho biết: “Viêm phổi ở người già thường không có triệu chứng điển hình như sốt cao hay ho nhiều. Thay vào đó, người bệnh có thể chỉ mệt mỏi, ăn kém hoặc lú lẫn nhẹ. Điều này khiến chẩn đoán bị chậm trễ, làm tăng nguy cơ biến chứng nặng. Do đó, người nhà cần hết sức chú ý đến những thay đổi nhỏ ở sức khỏe của người thân lớn tuổi”.
Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết
Viêm phổi ở người già thường biểu hiện mờ nhạt. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Thở nhanh, khó thở, hụt hơi.
- Đau tức ngực hoặc ho có đờm.
- Mệt mỏi, chán ăn, sút cân.
- Lú lẫn hoặc thay đổi hành vi bất thường.
Chính vì các dấu hiệu không rõ ràng, nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng, dẫn đến suy hô hấp hoặc nhiễm trùng huyết.
Phương pháp điều trị viêm phổi ở người già
Điều trị viêm phổi ở người già cần được cá thể hóa theo từng tình trạng bệnh lý. Bác sĩ thường chỉ định:
- Thuốc kháng sinh hoặc kháng virus: giúp kiểm soát tác nhân gây bệnh.
- Điều trị hỗ trợ: thở oxy, truyền dịch, dùng thuốc hạ sốt, tiêu đờm.
- Vật lý trị liệu hô hấp: tập thở, dẫn lưu đờm, giúp phổi thông khí tốt hơn.
- Phẫu thuật hoặc can thiệp y tế (trường hợp nặng): thay đổi cấu trúc phổi hoặc đặt ống thở hỗ trợ.
Vai trò của phục hồi chức năng
Sau giai đoạn điều trị cấp tính, người bệnh rất cần được phục hồi chức năng để lấy lại sức khỏe hô hấp và cải thiện khả năng vận động. Đây là giai đoạn mà các chuyên gia trong lĩnh vực Kỹ thuật phục hồi chức năng và Vật lý trị liệu giữ vai trò quan trọng.
Giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu chia sẻ: “Phục hồi chức năng hô hấp cho bệnh nhân cao tuổi không chỉ giúp tăng dung tích phổi, cải thiện trao đổi khí, mà còn ngăn ngừa tái phát viêm phổi. Các bài tập thở, tập vận động nhẹ nhàng và huấn luyện nuốt an toàn là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hồi phục”.
Sự phát triển của các chương trình đào tạo tại Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng và Cao đẳng chuyên ngành giúp cung cấp đội ngũ kỹ thuật viên lành nghề, đóng góp tích cực vào chăm sóc và điều trị người cao tuổi mắc bệnh hô hấp.
Cách phòng ngừa viêm phổi ở người già
Phòng bệnh bao giờ cũng quan trọng hơn chữa bệnh. Với người cao tuổi, cần chú ý:
- Tiêm vaccine phòng cúm và phế cầu định kỳ.
- Giữ vệ sinh răng miệng và môi trường sống sạch sẽ.
- Tập luyện nhẹ nhàng, nâng cao sức đề kháng.
- Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, bổ sung vitamin và khoáng chất.
- Theo dõi sát các biểu hiện bất thường như khó thở, mệt mỏi kéo dài.
Viêm phổi ở người già là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Sự kết hợp giữa y học hiện đại và Kỹ thuật phục hồi chức năng giúp bệnh nhân cải thiện sức khỏe hô hấp, giảm nguy cơ tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống. Người thân và gia đình cần đóng vai trò “người quan sát” tinh tế, kịp thời đưa bệnh nhân đi khám khi có dấu hiệu bất thường.