Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Viêm khớp nhiễm khuẩn (hay viêm khớp nhiễm trùng) là bệnh lý nguy hiểm, diễn tiến nhanh và có thể để lại biến chứng nặng nề nếu không được điều trị kịp thời. Đây là tình trạng vi khuẩn xâm nhập trực tiếp hoặc gián tiếp vào ổ khớp, gây viêm, đau, hạn chế vận động và có nguy cơ phá hủy sụn khớp chỉ sau vài ngày.
Viêm khớp nhiễm khuẩn là một cấp cứu nội – cơ xương khớp, bởi vi khuẩn có thể phá hủy cấu trúc khớp rất nhanh. Việc chậm trễ từ 24–48 giờ đầu có thể khiến khớp bị tổn thương vĩnh viễn.
Viêm khớp nhiễm khuẩn là gì?
Viêm khớp nhiễm khuẩn xảy ra khi vi khuẩn, virus hoặc nấm xâm nhập vào khoang khớp. Khớp gối là vị trí thường bị tổn thương nhất, tiếp theo là khớp hông, khuỷu tay, cổ tay, vai và mắt cá chân. Một số trường hợp hiếm gặp, nhiễm trùng có thể xuất hiện ở cột sống hoặc các khớp nhỏ.
Từ khóa “viêm khớp nhiễm khuẩn” thường được quan tâm khi người bệnh xuất hiện triệu chứng sưng nóng đỏ đau, nhất là khi tình trạng diễn tiến đột ngột. Một điểm nguy hiểm là màng hoạt dịch của khớp gần như không có khả năng chống lại vi khuẩn. Khi vi khuẩn xâm nhập, chúng phát triển rất nhanh, gây phá hủy sụn và tổn thương mạch máu trong khớp.
Triệu chứng viêm khớp nhiễm khuẩn xuất hiện như thế nào?
Triệu chứng viêm khớp nhiễm khuẩn thường bùng phát nhanh và dữ dội. Người bệnh dễ nhận thấy vùng khớp sưng to, đỏ, nóng và đau ngay cả khi nghỉ ngơi. Cơn đau tăng mạnh khi cử động hoặc chịu lực.
Kèm theo đó là các triệu chứng nhiễm trùng toàn thân như sốt cao, rét run, mệt mỏi, chán ăn. Ở trẻ nhỏ, biểu hiện có thể không điển hình: bé quấy khóc, bỏ bú, tim đập nhanh, hạn chế vận động chi bị đau hoặc nằm cố định một tư thế.
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng nhấn mạnh: “Nếu đang dùng thuốc điều trị bệnh lý xương khớp khác, người bệnh có thể không nhận ra mức độ nghiêm trọng của viêm khớp nhiễm trùng vì thuốc che lấp triệu chứng sốt và đau. Đây chính là lý do bệnh thường được phát hiện muộn”.
Nguyên nhân viêm khớp nhiễm khuẩn
Từ khóa “nguyên nhân viêm khớp nhiễm khuẩn” được tìm kiếm nhiều, bởi người bệnh thường lo ngại không biết vi khuẩn xâm nhập vào khớp bằng cách nào. Thực tế, vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus) là tác nhân phổ biến nhất. Đây là loại vi khuẩn tồn tại thường xuyên trên da người khỏe mạnh, chỉ chờ cơ hội để tấn công.
Ngoài ra, nhiễm trùng khớp có thể hình thành khi:
- Vi khuẩn từ da, đường tiết niệu hoặc máu lan đến khớp.
- Vết thương đâm thấu, động vật cắn hoặc tai nạn làm vi khuẩn xâm nhập trực tiếp.
- Thủ thuật tiêm khớp, chích thuốc hoặc phẫu thuật không đảm bảo vô khuẩn.
- Người bệnh có nền sẵn như tiểu đường, bệnh thận, gout, viêm khớp dạng thấp, ung thư.
Các chuyên gia Cao đẳng Vật lý trị liệu cho rằng những bệnh nhân đang dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticosteroid có nguy cơ cao hơn vì hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.
Những ai dễ mắc viêm khớp nhiễm trùng?
Người cao tuổi, trẻ em, bệnh nhân tiểu đường, người bị chàm, vảy nến, người từng phẫu thuật khớp hoặc có khớp nhân tạo là nhóm có nguy cơ cao nhất. Ngoài ra, người tiêm thuốc thường xuyên – đặc biệt trong môi trường không vô trùng – cũng thuộc nhóm nguy cơ.
Biến chứng nguy hiểm nếu điều trị muộn
Viêm khớp nhiễm trùng không điều trị sớm có thể gây thoái hóa khớp, phá hủy sụn, biến dạng khớp và mất hoàn toàn khả năng vận động. Nặng hơn, vi khuẩn có thể lan sang xương (viêm xương tủy), thậm chí gây nhiễm trùng huyết – tình trạng đe dọa tính mạng.
Theo các chuyên gia, ổ khớp có thể bị phá hủy chỉ trong 2–3 ngày nếu vi khuẩn tăng sinh mạnh.
Khi nào cần đi khám?
Bất kỳ cơn đau khớp đột ngột nào, đặc biệt kèm sưng nóng đỏ đau và sốt, đều cần kiểm tra ngay để loại trừ viêm khớp nhiễm khuẩn. Người thuộc nhóm nguy cơ càng cần đi khám sớm khi có triệu chứng bất thường.
Chẩn đoán viêm khớp nhiễm khuẩn
Để xác định chính xác nhiễm trùng khớp, bác sĩ sẽ chọc hút dịch khớp để kiểm tra màu sắc, tế bào và vi khuẩn. Xét nghiệm máu, chụp X-quang hoặc siêu âm khớp giúp đánh giá mức độ tổn thương.
Điều trị viêm khớp nhiễm khuẩn
Từ khóa “điều trị viêm khớp nhiễm khuẩn” luôn đi kèm với kháng sinh và dẫn lưu dịch khớp – hai phương pháp quan trọng nhất.
Ngay khi nghi ngờ bệnh, người bệnh sẽ được dùng kháng sinh tĩnh mạch để tiêu diệt vi khuẩn nhanh chóng. Tùy kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ điều chỉnh loại kháng sinh phù hợp. Điều trị thường kéo dài 2–6 tuần.
Việc loại bỏ dịch mủ trong khớp cũng đặc biệt quan trọng. Bác sĩ có thể chọc hút nhiều lần hoặc nội soi khớp để dẫn lưu. Một số trường hợp nặng, nhất là ở khớp hông, cần phẫu thuật mở để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn.
Điều trị sớm là yếu tố quyết định. Nhiều bệnh nhân hồi phục tốt chỉ sau 48 giờ dùng kháng sinh đúng phác đồ.
Không có biện pháp nào phòng ngừa tuyệt đối, nhưng việc điều trị triệt để nhiễm trùng da – tiết niệu, giữ vết thương sạch sẽ, hạn chế thủ thuật xâm lấn và đảm bảo vô khuẩn khi tiêm truyền sẽ giúp giảm nguy cơ đáng kể.