Ung thư vú là một trong những căn bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ, đặc biệt ở người cao tuổi. Ở nhóm tuổi này, bệnh thường tiến triển chậm và ít biểu hiện rõ ràng, khiến nhiều người chỉ phát hiện khi khối u đã lớn hoặc di căn.
Dấu hiệu và nguyên nhân ở phụ nữ lớn tuổi
Theo các chuyên gia y tế, ung thư vú ở người cao tuổi có cơ chế tương tự như ở người trẻ, bắt nguồn từ sự phát triển bất thường của các tế bào trong tuyến vú. Nguyên nhân có thể do thay đổi nội tiết tố, tuổi mãn kinh, yếu tố di truyền, lối sống ít vận động, chế độ ăn nhiều chất béo hoặc tiền sử chiếu xạ vùng ngực.
Ở độ tuổi trên 60, mô tuyến vú dần thoái hóa và được thay thế bằng mô mỡ, khiến việc tự khám hoặc phát hiện khối u khó khăn hơn. Một số người bệnh chỉ nhận thấy sự thay đổi rất nhỏ như vùng da ngực lõm nhẹ, núm vú tụt vào trong hoặc có dịch tiết bất thường. Chính vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ lớn tuổi cần duy trì thói quen tự kiểm tra vú định kỳ và tầm soát ung thư ít nhất mỗi năm một lần.
Khó khăn trong chẩn đoán và điều trị
Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng ở Hà Nội – cho biết: “Người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh nền như tim mạch, tiểu đường hoặc cao huyết áp. Điều này khiến việc chẩn đoán và điều trị ung thư vú trở nên phức tạp hơn. Có trường hợp bệnh nhân không thể áp dụng các phương pháp mạnh như hóa trị vì lo ngại ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể”.
Ngoài ra, trí nhớ suy giảm và khả năng cung cấp thông tin bệnh sử kém cũng gây khó khăn cho bác sĩ trong việc xác định chính xác tình trạng bệnh. Ở giai đoạn muộn, ung thư vú có thể gây loét, chảy dịch hoặc di căn sang hạch nách, khiến người bệnh đau đớn và suy kiệt nhanh chóng.
Các phương pháp điều trị hiện nay
Tùy vào giai đoạn bệnh và thể trạng từng người, bác sĩ sẽ lựa chọn phương án điều trị phù hợp. Ở người cao tuổi, mục tiêu chính là kiểm soát khối u, hạn chế tác dụng phụ và duy trì chất lượng cuộc sống.
- Phẫu thuật: được áp dụng khi khối u còn khu trú, sức khỏe người bệnh cho phép.
- Điều trị nội tiết: phù hợp với ung thư vú dương tính thụ thể hormone, giúp kiểm soát bệnh hiệu quả mà không cần hóa trị.
- Xạ trị và hóa trị: có thể được cân nhắc với liều thấp hoặc phác đồ rút gọn nhằm giảm mệt mỏi, buồn nôn và tác động lên hệ miễn dịch.
Theo giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn: “Sau điều trị, nhiều bệnh nhân lớn tuổi cần phục hồi vận động để giảm đau, tránh teo cơ và cải thiện khả năng sinh hoạt. Các kỹ thuật vật lý trị liệu giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại sức khỏe và tinh thần, đồng thời ngăn ngừa biến chứng phù bạch huyết hoặc cứng khớp vai sau phẫu thuật”.
Đây cũng là lý do nhiều cơ sở y tế hiện nay kết hợp giữa điều trị ung thư và chương trình đào tạo phục hồi chức năng, nhằm đảm bảo người bệnh được chăm sóc toàn diện cả thể chất lẫn tâm lý.
Vai trò của phục hồi chức năng trong điều trị ung thư vú
Phục hồi chức năng đóng vai trò rất quan trọng đối với bệnh nhân sau phẫu thuật hoặc xạ trị. Các bài tập nhẹ nhàng giúp cải thiện khả năng vận động cánh tay, giảm đau vùng ngực và hạn chế sưng phù. Ngoài ra, người bệnh cần được hướng dẫn về dinh dưỡng, cách chăm sóc da vùng mổ và tập thở để tăng cường lưu thông máu.
Theo các chuyên gia, người bệnh nên thực hiện vật lý trị liệu tại nhà dưới sự hướng dẫn của kỹ thuật viên có chuyên môn, đặc biệt là các cử nhân được đào tạo bài bản từ các trường Cao đẳng Vật lý trị liệu hoặc Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng. Đây là những lực lượng nòng cốt trong công tác chăm sóc, phục hồi và đồng hành cùng bệnh nhân ung thư sau điều trị.
Cách phòng ngừa ung thư vú ở người cao tuổi
Phòng bệnh luôn là giải pháp hiệu quả nhất. Với phụ nữ cao tuổi, việc duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống nhiều rau xanh, tập thể dục nhẹ nhàng và kiểm soát cân nặng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc ung thư vú.
- Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá.
- Giữ tinh thần lạc quan, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng kéo dài.
- Thăm khám định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín, đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường ở tuyến vú.
Sống khỏe và lạc quan sau điều trị
Ung thư vú không còn là “án tử” như nhiều người vẫn nghĩ. Với phác đồ cá nhân hóa, kết hợp điều trị y khoa và phục hồi chức năng, người cao tuổi hoàn toàn có thể sống vui, sống khỏe. Gia đình cần đóng vai trò hỗ trợ, giúp người bệnh duy trì tinh thần tích cực, tham gia các hoạt động nhẹ và ăn uống điều độ.
Sự đồng hành của đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên và các chuyên gia trong lĩnh vực Kỹ thuật phục hồi chức năng không chỉ giúp bệnh nhân hồi phục thể chất mà còn mang lại niềm tin vào cuộc sống. Bởi điều quan trọng nhất với người cao tuổi không chỉ là chữa bệnh, mà còn là được chăm sóc, yêu thương và sống có ý nghĩa từng ngày.