Tai biến nhẹ ở người già: Dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ nặng

Tai biến nhẹ ở người già, hay còn gọi là đột quỵ nhẹ hoặc thiếu máu não thoáng qua, là tình trạng lưu lượng máu lên não bị gián đoạn tạm thời, gây ra các triệu chứng thần kinh thoáng qua. Dù chỉ kéo dài vài phút đến vài giờ và có thể tự hồi phục, song đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ cao dẫn đến đột quỵ thật sự.

Dấu hiệu nhận biết tai biến nhẹ ở người cao tuổi

Các triệu chứng tai biến nhẹ ở người già thường xuất hiện đột ngột và dễ bị bỏ qua. Người bệnh có thể thấy đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân, kèm chóng mặt, hoa mắt, mất thăng bằng hoặc buồn nôn. Một số trường hợp gặp rối loạn ngôn ngữ, nói lắp, nói ngọng hoặc không hiểu lời người khác nói.

Ngoài ra, người bệnh có thể tê bì, yếu liệt thoáng qua ở tay, chân hoặc một bên mặt, méo miệng, mất cảm giác hoặc mờ mắt, nhìn đôi. Các biểu hiện này thường biến mất sau vài phút đến vài giờ, khiến nhiều người chủ quan. Tuy nhiên, đây là tín hiệu cảnh báo nghiêm trọng, vì có đến 1/3 bệnh nhân bị tai biến nhẹ có thể bị đột quỵ thật trong vòng 90 ngày sau đó.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng Trường Đại học Lương Thế Vinh, tai biến mạch máu não nhẹ là lời cảnh báo của cơ thể trước một cơn đột quỵ thực sự. Người bệnh cần được thăm khám, điều trị và theo dõi sớm để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân gây tai biến mạch máu não nhẹ ở người lớn tuổi

Tai biến nhẹ thường xảy ra ở người cao tuổi do sự lão hóa của hệ tuần hoàn và ảnh hưởng của các bệnh lý mạn tính. Tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh tim mạch và đái tháo đường là những yếu tố hàng đầu dẫn đến thiếu máu não thoáng qua.

Huyết áp cao kéo dài làm thành mạch yếu, dễ tổn thương và hình thành cục máu đông. Khi cục máu đông này trôi lên não, nó có thể chặn dòng máu và gây ra cơn tai biến tạm thời. Ở người bị xơ vữa động mạch, mảng bám cholesterol làm hẹp lòng mạch, khiến lưu lượng máu lên não giảm. Ngoài ra, bệnh tim như rung nhĩ hoặc suy tim cũng có thể tạo điều kiện cho huyết khối di chuyển lên não, gây đột quỵ nhẹ.

Chẩn đoán và điều trị tai biến nhẹ ở người già

Để xác định tai biến mạch máu não nhẹ ở người lớn tuổi, bác sĩ sẽ khám lâm sàng kết hợp các xét nghiệm như chụp CT hoặc MRI não, siêu âm động mạch cảnh, và xét nghiệm máu nhằm kiểm tra cholesterol, đường huyết, tình trạng đông máu.

Khi được chẩn đoán sớm, bệnh nhân có thể điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết, thuốc chống kết tập tiểu cầu hoặc thuốc chống đông máu, giúp ngăn ngừa hình thành huyết khối. Đồng thời, việc kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu là yếu tố quan trọng giúp phòng tránh tái phát.

Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể chỉ định can thiệp nội mạch hoặc phẫu thuật loại bỏ tắc nghẽn động mạch nhằm khôi phục lưu thông máu lên não.

Phục hồi sau tai biến nhẹ ở người cao tuổi

Hầu hết người bệnh bị tai biến nhẹ ở người già có thể hồi phục hoàn toàn nếu được cấp cứu và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, giai đoạn phục hồi đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tái phát.

Người bệnh cần duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế muối, đường và chất béo bão hòa. Việc tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, dưỡng sinh, yoga giúp cải thiện tuần hoàn máu và tăng cường sức khỏe tim mạch. Bên cạnh đó, cần ngủ đủ giấc, kiểm soát căng thẳng, từ bỏ thuốc lá và rượu bia – những yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ tái phát.

Theo giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu, sau khi bị tai biến nhẹ, người bệnh cần theo dõi sát sao trong 3 tháng đầu – giai đoạn có nguy cơ cao nhất bị đột quỵ thật. Việc tuân thủ phác đồ điều trị, dùng thuốc đúng hướng dẫn và kiểm tra định kỳ là chìa khóa để phục hồi an toàn.

Phòng ngừa tai biến mạch máu não cho người cao tuổi

Tai biến mạch máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật ở người lớn tuổi, nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả nếu xây dựng lối sống lành mạnh.

Người cao tuổi nên kiểm soát tốt các bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu. Chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin và chất xơ, ít muối và dầu mỡ sẽ giúp giảm áp lực lên mạch máu. Ngoài ra, tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, duy trì cân nặng hợp lý và khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần cũng là biện pháp hữu hiệu giúp giảm nguy cơ tai biến mạch máu não nhẹ.

Tai biến nhẹ ở người già là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm của hệ thần kinh. Dù triệu chứng có thể thoáng qua, người bệnh tuyệt đối không được chủ quan. Việc nhận biết sớm, điều trị kịp thời và duy trì lối sống lành mạnh chính là “lá chắn” bảo vệ người cao tuổi khỏi đột quỵ nặng, giúp họ sống khỏe và an toàn hơn mỗi ngày.