Suy thận ở người cao tuổi: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Suy thận là một trong những bệnh lý mạn tính phổ biến ở người cao tuổi, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Khi chức năng thận suy giảm, cơ thể không còn khả năng lọc và loại bỏ chất độc, dễ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Vì sao người cao tuổi dễ bị suy thận?

Theo các chuyên gia, khi bước vào tuổi già, các cơ quan trong cơ thể bắt đầu lão hóa, trong đó có thận. Thận của người cao tuổi thường giảm kích thước, giảm lưu lượng máu và giảm khả năng lọc. Ngoài ra, nhiều yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh, như:

• Sử dụng thuốc lâu dài: Người lớn tuổi thường phải dùng nhiều loại thuốc điều trị các bệnh mạn tính như cao huyết áp, tiểu đường, tim mạch… Việc dùng thuốc kéo dài hoặc tự ý sử dụng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc có thể gây tổn thương cho thận.
• Chế độ ăn uống kém: Ăn quá mặn, ít rau xanh, uống ít nước khiến thận phải hoạt động quá sức, lâu dần gây suy giảm chức năng.
• Bệnh lý nền: Các bệnh như tiểu đường, xơ cứng động mạch hay tăng huyết áp làm tổn thương mạch máu của thận, dẫn đến suy thận mạn tính.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã, giảng viên Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng, người cao tuổi cần đặc biệt chú ý đến việc kiểm tra chức năng thận định kỳ. Nếu phát hiện sớm, người bệnh có thể điều chỉnh lối sống, dinh dưỡng và dùng thuốc hợp lý để ngăn ngừa tiến triển đến suy thận mạn.

Dấu hiệu nhận biết bệnh suy thận ở người già

Suy thận thường tiến triển âm thầm, giai đoạn đầu có thể không rõ triệu chứng. Khi bệnh trở nặng, người cao tuổi thường có các biểu hiện sau:

• Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.
• Tiểu tiện bất thường: tiểu đêm nhiều, nước tiểu sẫm màu hoặc có bọt.
• Phù tay, chân, mặt.
• Hơi thở có mùi hôi do tích tụ độc tố.
• Huyết áp tăng cao và khó kiểm soát.
• Da khô, ngứa, chuột rút cơ bắp, ngủ kém.

Nếu người cao tuổi xuất hiện những dấu hiệu trên, cần đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm máu, nước tiểu, siêu âm thận nhằm chẩn đoán chính xác nguyên nhân.

Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời

Bệnh suy thận ở người lớn tuổi có thể gây ra hàng loạt biến chứng như: thiếu máu, loãng xương, tăng kali trong máu, phù phổi hay suy tim. Khi thận không còn khả năng lọc, chất độc và nước tích tụ trong cơ thể sẽ khiến tim, phổi và các cơ quan khác bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Theo các giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, việc kết hợp điều trị y khoa và Kỹ thuật phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng giúp cải thiện sức khỏe tổng thể. Người cao tuổi suy thận thường dễ mệt mỏi, cơ yếu và đau lưng. Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu nhẹ nhàng mỗi ngày giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau mỏi, duy trì sức cơ và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố qua hệ tuần hoàn.

Điều trị suy thận ở người cao tuổi

Tùy vào mức độ tổn thương thận, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị khác nhau:

1. Điều trị nội khoa: Ở giai đoạn sớm, việc kiểm soát huyết áp, đường huyết, giảm muối và protein trong khẩu phần ăn có thể làm chậm tiến triển bệnh.
2. Chạy thận nhân tạo hoặc lọc màng bụng: Khi chức năng lọc của thận giảm mạnh, người bệnh cần áp dụng phương pháp lọc máu để loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.
3. Ghép thận: Dành cho những trường hợp suy thận giai đoạn cuối, giúp phục hồi chức năng thận và cải thiện chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, đây là phương pháp phức tạp và đòi hỏi người bệnh có thể trạng tốt.

Ngoài ra, chăm sóc phục hồi chức năng cũng được khuyến khích trong quá trình điều trị. Việc kết hợp vật lý trị liệu và các bài tập phục hồi chức năng thận giúp bệnh nhân giảm phù, giảm mệt mỏi, tăng sức đề kháng và hạn chế tái phát bệnh.

Cách phòng ngừa suy thận ở người già

• Tập thể dục đều đặn 20–30 phút mỗi ngày, các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga, dưỡng sinh.
• Uống đủ 1,5–2 lít nước/ngày (trừ khi bác sĩ khuyến cáo hạn chế).
• Ăn nhạt, hạn chế đạm động vật, tăng rau xanh, hoa quả tươi.
• Kiểm tra huyết áp và đường huyết định kỳ.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress kéo dài.
• Tầm soát chức năng thận mỗi 6 tháng, đặc biệt ở người có tiền sử bệnh tim mạch, tiểu đường hoặc có người thân bị bệnh thận.

Suy thận ở người cao tuổi là bệnh lý mạn tính cần được theo dõi và điều trị lâu dài. Nhờ sự phối hợp giữa y học hiện đại, Kỹ thuật phục hồi chức năng và vật lý trị liệu, người bệnh có thể duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm chính là “chìa khóa vàng” giúp người cao tuổi sống khỏe mạnh và an vui.