Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Người già mất ngủ nên uống gì là thắc mắc phổ biến khi tuổi tác cao khiến giấc ngủ ngắn, dễ chập chờn và khó hồi phục sức khỏe. Ngoài việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt, việc chọn đúng thức uống hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên được xem là phương pháp an toàn, không gây lệ thuộc và đặc biệt phù hợp với người cao tuổi.
Nguyên nhân mất ngủ ở người cao tuổi
Theo TS. Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng, người lớn tuổi thường bị mất ngủ do sự lão hóa của hệ thần kinh, giảm sản xuất hormone melatonin và thay đổi đồng hồ sinh học tự nhiên. Tuổi càng cao, cơ thể càng khó đạt được giấc ngủ sâu, đặc biệt khi người bệnh có kèm tăng huyết áp, tiểu đường hoặc rối loạn lo âu. Việc hỗ trợ bằng các loại nước uống tự nhiên là lựa chọn lành mạnh, giúp thư giãn thần kinh mà không cần dùng thuốc ngủ.
Ngoài yếu tố sinh lý, mất ngủ còn có thể bắt nguồn từ thói quen sinh hoạt không điều độ, ăn tối muộn, sử dụng thiết bị điện tử hoặc lo nghĩ quá nhiều trước khi ngủ. Vì vậy, việc kết hợp giữa thay đổi lối sống, dinh dưỡng và thư giãn là chìa khóa giúp khôi phục giấc ngủ tự nhiên ở người lớn tuổi.
Những loại nước uống giúp ngủ ngon hơn
Trà hoa cúc
Trà hoa cúc chứa hoạt chất apigenin giúp làm dịu thần kinh, giảm lo âu và hỗ trợ ngủ sâu. Uống một tách trà ấm 30 phút trước khi đi ngủ giúp người lớn tuổi thư giãn tinh thần, ổn định nhịp tim.
Trà tâm sen
Với các hoạt chất nuciferin và liensinin, trà tâm sen giúp điều hòa thần kinh và giảm hồi hộp. Tuy nhiên, người cao tuổi chỉ nên uống với liều lượng vừa phải, không pha quá đặc để tránh hạ huyết áp.
Sữa ấm
Sữa là nguồn tự nhiên của tryptophan – tiền chất của serotonin và melatonin, hai hormone quan trọng giúp điều hòa giấc ngủ. Một ly sữa ấm nhỏ trước khi đi ngủ giúp cơ thể thư giãn, dễ chìm vào giấc ngủ.
Trà gừng
Trà gừng ấm giúp tăng tuần hoàn máu, làm ấm cơ thể và hỗ trợ giảm căng thẳng. Ngoài ra, hương gừng tự nhiên còn có tác dụng làm dịu cảm xúc, phù hợp với người cao tuổi hay lo lắng.
Trà lạc tiên
Thành phần flavonoid trong lạc tiên giúp tăng nồng độ GABA trong não, từ đó làm dịu hoạt động thần kinh, giảm lo âu và hỗ trợ giấc ngủ sinh học.
Sữa hạnh nhân
Giàu magie và vitamin B6, sữa hạnh nhân giúp thư giãn cơ bắp, hỗ trợ quá trình chuyển hóa năng lượng. Đây là lựa chọn phù hợp với người già có hệ tiêu hóa yếu hoặc mắc tiểu đường.
Theo giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, nhiều người thường hỏi “người già mất ngủ nên uống gì để không phải dùng thuốc?”. Câu trả lời là nên ưu tiên thức uống thảo mộc hoặc sữa ít đường, dùng trước khi ngủ 60–90 phút. “Việc duy trì thói quen này đều đặn sẽ giúp hệ thần kinh tự điều chỉnh, nhịp sinh học ổn định, giấc ngủ dần trở lại tự nhiên,” bà cho biết.
Ngoài việc chọn thức uống phù hợp, người cao tuổi nên kết hợp các bài tập thư giãn nhẹ, xoa bóp vùng cổ – vai – gáy hoặc tập hít thở sâu. Đây là những biện pháp giúp máu lưu thông tốt hơn, giảm căng cơ và hỗ trợ thần kinh trung ương dễ đi vào giấc ngủ sâu.
Cần tránh gì khi mất ngủ?
Các chuyên gia khuyến cáo người cao tuổi nên tránh các đồ uống chứa caffeine, cồn hoặc đường tinh luyện như cà phê, trà đặc, nước ngọt hay rượu vang trước khi ngủ. Chúng có thể gây kích thích thần kinh, làm tăng nhịp tim và khiến giấc ngủ bị gián đoạn. Bên cạnh đó, không nên uống quá nhiều nước ngay trước giờ ngủ để hạn chế tiểu đêm, giúp giấc ngủ liền mạch hơn.
Duy trì giấc ngủ tốt bằng chế độ sinh hoạt điều độ
Bên cạnh các thức uống giúp ngủ ngon, người cao tuổi nên chú ý thêm một số thói quen lành mạnh:
- Ngủ và thức đúng giờ, tránh nằm quá lâu trên giường khi chưa buồn ngủ.
- Dành 20–30 phút vận động nhẹ buổi chiều như đi bộ, tập dưỡng sinh hoặc thiền.
- Giữ phòng ngủ yên tĩnh, ánh sáng dịu và nhiệt độ ổn định.
- Không sử dụng điện thoại, tivi hoặc đọc tin tức căng thẳng trước khi ngủ.
Nếu tình trạng mất ngủ ở người cao tuổi kéo dài trên hai tuần, cần đi khám chuyên khoa thần kinh hoặc tâm lý để tìm nguyên nhân và được điều trị phù hợp.
Tóm lại, việc hiểu rõ người già mất ngủ nên uống gì không chỉ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ mà còn hỗ trợ tăng cường sức khỏe toàn thân. Khi được kết hợp với các liệu pháp Kỹ thuật phục hồi chức năng hoặc tập luyện vật lý trị liệu nhẹ nhàng, người cao tuổi có thể nhanh chóng lấy lại giấc ngủ sâu, tỉnh táo và tràn đầy năng lượng mỗi ngày.