Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Theo Hội đồng Quốc gia về lão hóa (Mỹ), có tới gần 80% người cao tuổi mắc đồng thời từ hai bệnh nền trở lên. Đây không chỉ là một gánh nặng cho bản thân người bệnh, mà còn tạo ra nhiều khó khăn trong điều trị và chăm sóc, thậm chí làm tăng nguy cơ tử vong.
Vì sao người cao tuổi dễ mắc nhiều bệnh nền?
Tuổi tác càng cao, cơ thể càng lão hóa, hệ miễn dịch suy yếu, các cơ quan hoạt động kém dần. Chính điều này khiến người cao tuổi dễ mắc nhiều bệnh mạn tính cùng lúc, đặc biệt là bệnh tim mạch, tiểu đường, tăng huyết áp, phổi tắc nghẽn mạn tính, thoái hóa khớp hay suy giảm trí nhớ. Bên cạnh yếu tố sinh học, thói quen sinh hoạt ít vận động, chế độ ăn uống chưa hợp lý và việc thăm khám sức khỏe chưa được coi trọng cũng góp phần thúc đẩy sự khởi phát của nhiều bệnh lý.
Một yếu tố khác ít được để ý là tâm lý. Không ít người cao tuổi thường mang tâm trạng lo âu, ngại giao tiếp, cảm giác mình trở thành gánh nặng cho con cháu. Sự tiêu cực này khiến họ trì hoãn việc đi khám, bỏ qua các dấu hiệu ban đầu, làm bệnh tiến triển nhanh và khó kiểm soát hơn.
Nguy hiểm khi mắc nhiều bệnh nền cùng lúc
Theo Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xã – giảng viên Đại học Kỹ thuật phục hồi chức năng, sự tác động của nhiều bệnh lý đồng thời khiến việc điều trị trở nên phức tạp hơn. Các bác sĩ phải cân nhắc liều lượng, tránh sự tương tác thuốc và điều chỉnh phác đồ phù hợp cho từng cá nhân. Chỉ cần một sai sót nhỏ trong phối hợp thuốc đã có thể gây ra tác dụng phụ nguy hiểm.
Người cao tuổi mắc nhiều bệnh nền thường đối diện với nguy cơ cao bị đột quỵ, suy tim, suy thận hoặc biến chứng nặng do tiểu đường. Sự kết hợp bệnh lý cũng làm giảm khả năng vận động, khiến người bệnh dễ ngã, gãy xương, mất khả năng tự chăm sóc. Đây chính là nguyên nhân khiến chất lượng cuộc sống tuổi xế chiều bị suy giảm đáng kể.
Không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, việc điều trị nhiều bệnh nền cùng lúc còn kéo theo gánh nặng tài chính và tâm lý. Chi phí thuốc men, chăm sóc và tái khám liên tục có thể khiến gia đình rơi vào áp lực. Người bệnh cũng dễ bi quan, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm.
Làm sao để kiểm soát tình trạng này?
Để quản lý hiệu quả nhiều bệnh nền ở người cao tuổi, cần một chiến lược toàn diện kết hợp y học – dinh dưỡng – tâm lý. Việc tuân thủ chặt chẽ chỉ định điều trị của bác sĩ là điều tiên quyết. Người bệnh không nên tự ý bỏ thuốc, đổi thuốc hay dùng thêm thực phẩm chức năng khi chưa tham khảo ý kiến chuyên môn.
Giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu cho biết: “Bên cạnh điều trị bằng thuốc, vai trò của Kỹ thuật phục hồi chức năng rất quan trọng. Các bài tập vận động trị liệu, phục hồi chức năng hô hấp, tim mạch hay khớp xương giúp duy trì sức khỏe, giảm biến chứng và cải thiện chất lượng sống cho người cao tuổi. Gia đình cần hỗ trợ người bệnh duy trì tập luyện thường xuyên, tránh tình trạng nằm nhiều gây yếu cơ và suy giảm tuần hoàn”.
Ngoài ra, chế độ ăn uống khoa học, nhiều rau xanh, hạn chế mỡ động vật, muối, đường và rượu bia là yếu tố then chốt. Người cao tuổi cần uống đủ nước, ngủ đủ giấc và giữ tinh thần lạc quan. Môi trường sống trong lành, sạch sẽ, thoáng khí cũng giúp hạn chế các bệnh đường hô hấp.
Gia đình giữ vai trò trung tâm trong việc chăm sóc người cao tuổi mắc nhiều bệnh nền. Sự quan tâm, đồng hành không chỉ giúp bệnh nhân tuân thủ điều trị mà còn tạo ra nguồn động lực tinh thần lớn. Đưa người thân đi khám sức khỏe định kỳ, theo dõi sát các dấu hiệu bất thường và kịp thời báo cho bác sĩ là những bước quan trọng để ngăn ngừa biến chứng.
Người cao tuổi nếu được phát hiện và quản lý bệnh nền từ sớm hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, độc lập và tận hưởng tuổi già. Chủ động phòng ngừa, kết hợp điều trị y học với phục hồi chức năng và sự chăm sóc tinh thần sẽ giúp nâng cao tuổi thọ và chất lượng cuộc sống.