Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Tăng huyết áp đột ngột là tình trạng nguy hiểm, có thể dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc tổn thương não. Việc nhận biết sớm và xử lý đúng cách giúp giảm biến chứng, bảo vệ tim mạch và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi hiệu quả hơn.
Tăng huyết áp đột ngột là tình trạng huyết áp tăng cao bất thường trong thời gian ngắn, thường xảy ra ở người trung niên và cao tuổi. Khi cơn tăng huyết áp xuất hiện, người bệnh có thể cảm thấy đau đầu dữ dội, chóng mặt, buồn nôn, hoa mắt, tim đập nhanh hoặc cảm giác căng tức vùng cổ. Nếu không xử lý kịp thời, huyết áp tăng cao có thể gây vỡ mạch máu não, nhồi máu cơ tim hoặc suy thận cấp – những biến chứng cực kỳ nguy hiểm đe dọa tính mạng. Vì vậy, việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý đúng cách khi tăng huyết áp đột ngột là điều mà mỗi gia đình có người cao tuổi cần nắm vững.
Nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp đột ngột thường liên quan đến stress, lo lắng, thời tiết thay đổi, lạm dụng rượu bia, ăn mặn hoặc quên uống thuốc điều trị huyết áp. Ngoài ra, người cao tuổi mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, rối loạn mỡ máu hoặc béo phì có nguy cơ cao hơn. Trong nhiều trường hợp, yếu tố di truyền hoặc tác dụng phụ của thuốc cũng có thể gây ra tình trạng này. Việc lối sống thiếu khoa học, ít vận động và chế độ ăn nhiều chất béo cũng khiến huyết áp dễ tăng cao đột ngột, đặc biệt khi người già không kiểm tra sức khỏe định kỳ.
Khi người cao tuổi bị tăng huyết áp đột ngột, điều đầu tiên cần làm là giữ bình tĩnh và giúp họ nghỉ ngơi ở nơi yên tĩnh, thoáng mát. Không nên để bệnh nhân nằm ngửa hoàn toàn mà nên kê đầu cao khoảng 30 độ để giảm áp lực máu lên não. Tiếp theo, nới lỏng quần áo, đo huyết áp ngay lập tức nếu có máy đo tại nhà. Nếu huyết áp trên 180/120 mmHg kèm theo triệu chứng đau đầu, mờ mắt, đau ngực hoặc khó thở, cần gọi cấp cứu 115 hoặc đưa đến cơ sở y tế gần nhất. Trong khi chờ cấp cứu, có thể cho bệnh nhân ngậm thuốc hạ huyết áp nhanh theo hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý tăng liều hoặc kết hợp nhiều loại thuốc.
Sau khi cơn tăng huyết áp được kiểm soát, người bệnh cần được theo dõi sát trong 24 giờ tiếp theo. Bên cạnh điều trị bằng thuốc, việc thay đổi lối sống đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa tái phát. Người cao tuổi nên hạn chế ăn mặn, tránh đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn và tăng cường rau xanh, trái cây, cá, các loại hạt để bổ sung kali và chất xơ. Duy trì cân nặng hợp lý, ngủ đủ giấc và tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga hay dưỡng sinh giúp ổn định huyết áp lâu dài.
Những người được đào tạo tại Cao đẳng Vật lý trị liệu có thể hướng dẫn người cao tuổi thực hiện các bài tập thư giãn, hít thở sâu và vận động phù hợp, góp phần giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông máu. Bên cạnh đó, người bệnh cần được thăm khám định kỳ để điều chỉnh thuốc, tránh biến chứng nguy hiểm. Trong trường hợp tăng huyết áp đã gây ra biến chứng tim mạch hoặc đột quỵ, việc phục hồi sau điều trị là vô cùng quan trọng.
Tại các cơ sở uy tín như Đại học Phục hồi chức năng, các chuyên gia được đào tạo bài bản sẽ hỗ trợ người bệnh luyện tập sau cơn tăng huyết áp, phục hồi khả năng vận động, ngôn ngữ và giảm nguy cơ tái phát. Ngoài ra, các chương trình đào tạo này còn giúp phổ biến kiến thức cộng đồng về nhận diện và xử lý tình huống tăng huyết áp khẩn cấp, nâng cao nhận thức phòng bệnh chủ động.
Gia đình đóng vai trò không thể thiếu trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Việc đo huyết áp mỗi ngày, nhắc nhở dùng thuốc đúng giờ và tạo môi trường sống thoải mái, tránh căng thẳng tinh thần là yếu tố then chốt để duy trì huyết áp ổn định. Bên cạnh đó, việc động viên người già tham gia hoạt động xã hội, giữ tinh thần lạc quan và duy trì thói quen ăn uống, ngủ nghỉ điều độ sẽ giúp họ sống khỏe mạnh hơn.
Tăng huyết áp đột ngột không chỉ là cơn nguy hiểm tức thời mà còn là dấu hiệu cảnh báo hệ tim mạch đang suy yếu. Khi được phát hiện và xử lý đúng cách, kết hợp giữa điều trị y tế, phục hồi chức năng và chăm sóc toàn diện, người cao tuổi hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh tốt, phòng ngừa biến chứng và tận hưởng cuộc sống an lành, khỏe mạnh mỗi ngày.