Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Ho kéo dài ở người cao tuổi là một triệu chứng cần được đặc biệt lưu ý vì nó có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ các bệnh viêm nhiễm thông thường đến những bệnh lý nguy hiểm hơn.
Phân loại ho và nguyên nhân thường gặp
Ho là phản xạ bảo vệ đường hô hấp. Theo các giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu tùy thuộc vào giai đoạn viêm và nguyên nhân, ho có thể được phân loại như sau:
1. Phân loại theo triệu chứng
– Ho khan: Là ho chưa có sự xuất tiết, không có đờm. Thường gặp khi niêm mạc đường hô hấp mới bị viêm như viêm họng (đặc biệt là viêm họng hạt, viêm họng do dị ứng) hoặc viêm phế quản giai đoạn đầu.
– Ho có đờm: Xảy ra khi niêm mạc bị sưng nề và có sự xuất tiết. Đờm có thể lỏng, đặc quánh, hoặc đôi khi có lẫn máu tươi.
2. Phân loại theo thời gian
– Ho cấp tính: Kéo dài trong một vài tuần.
– Ho mạn tính: Kéo dài nhiều tuần, thậm chí hàng tháng hoặc hàng năm. Đây là dạng ho cần được đặc biệt quan tâm ở người cao tuổi.
Các nguyên nhân gây ho kéo dài ở người cao tuổi
Ho mạn tính ở người cao tuổi có nhiều nguyên nhân. Một số nguyên nhân không nguy hiểm nếu được điều trị đúng, nhưng một số khác lại cần phải được lưu tâm tối đa:
Nguyên nhân phổ biến dễ bỏ sót
– Bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân dễ bị bỏ sót. Ho xảy ra do dịch vị từ dạ dày trào ngược lên, kích thích và gây tổn thương niêm mạc đường hô hấp. Đáng chú ý là có những trường hợp chỉ ho kéo dài mà ít có các triệu chứng khác (như ợ chua, đau rát sau xương ức).
– Hen suyễn mạn tính: Ho thường có đờm lỏng hoặc đặc, gây tiếng lọc xọc. Ho sẽ giảm hoặc hết nếu điều trị cắt được cơn hen.
Các bệnh lý hô hấp mạn tính
– Viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản, khí phế thũng: Những bệnh lý này gây ra cơn ho kéo dài. Ho do giãn phế quản ở người cao tuổi thường xảy ra vào nửa đêm, gần sáng.
Nguyên nhân nguy hiểm cần lưu tâm
Các trường hợp sau đây đòi hỏi người bệnh phải đi khám ngay lập tức:
– Lao phổi, tràn dịch màng phổi: Ho có thể đi kèm đờm lẫn máu.
– U ở phổi: Đây là nguyên nhân đáng lo ngại nhất. U có thể là áp xe phổi (do vi khuẩn, ký sinh trùng) nhưng nguy hiểm hơn cả là ung thư phổi.
Hệ lụy và khuyến nghị cần thiết
Ho kéo dài không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất sống mà còn là dấu hiệu cảnh báo cho các bệnh lý tiềm ẩn.
Cần làm gì khi ho kéo dài?
Các chuyên gia tại Đại học ngành phục hồi chức năng cho biết khi người cao tuổi có triệu chứng ho và đờm kéo dài, tuyệt đối không nên chủ quan tự điều trị tại nhà:
– Khám chuyên khoa: Người bệnh cần khám chuyên khoa hô hấp hoặc nội tổng hợp để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.
– Không tự chẩn đoán và dùng thuốc: Tuyệt đối không tự mua thuốc điều trị nếu không có chuyên môn y học. Cần tuân thủ phác đồ điều trị và đơn thuốc của bác sĩ.
– Vận động và tập thở: Ngoài dùng thuốc, người cao tuổi cần vận động cơ thể đều đặn và tập hít sâu, thở ra đều đặn hàng ngày để tăng cường hoạt động của bộ máy hô hấp.
– Cải thiện môi trường sống: Tuyệt đối không hút thuốc và hạn chế tối đa việc tiếp xúc với bụi, khói và các chất ô nhiễm trong môi trường sống.
Tóm lại, ho kéo dài ở người cao tuổi cần được xem xét nghiêm túc và thăm khám kịp thời để loại trừ các bệnh lý nguy hiểm và có phương pháp điều trị tích cực, giúp người bệnh chóng khỏi và nâng cao chất lượng cuộc sống.