Điều trị và phục hồi chức năng cho người cao tuổi sau đột quỵ

Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm thường gặp ở người cao tuổi. Việc kết hợp điều trị y tế và áp dụng sớm kỹ thuật phục hồi chức năng sẽ giúp người bệnh cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Đột quỵ ở người cao tuổi là gì?

Đột quỵ xảy ra khi nguồn máu cung cấp cho não bị gián đoạn do tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu. Khi đó, tế bào não bị thiếu oxy và chết đi trong vài phút. Người cao tuổi là đối tượng có nguy cơ cao nhất bởi mạch máu đã lão hóa, dễ xơ vữa hoặc bị tổn thương.

Đột quỵ không chỉ gây nguy hiểm đến tính mạng mà còn để lại những di chứng lâu dài, đòi hỏi một quá trình điều trị và phục hồi kiên trì.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Một số nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ ở người cao tuổi gồm:

• Tăng huyết áp: là yếu tố nguy cơ số 1.
• Xơ vữa động mạch: gây hẹp lòng mạch, dễ hình thành cục máu đông.
• Đái tháo đường và rối loạn mỡ máu: làm tăng tổn thương mạch máu não.
• Lối sống ít vận động, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia.
• Tiền sử bệnh tim mạch như rung nhĩ, suy tim.

Nhận biết các yếu tố nguy cơ giúp gia đình chủ động phòng tránh và kiểm soát bệnh sớm.

Theo bác sĩ, giảng viên Đại học Kỹ thuật Phục hồi chức năng cho biết, các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ thường xuất hiện đột ngột, bao gồm:

• Méo miệng, yếu hoặc liệt một bên cơ thể.
• Nói ngọng, khó diễn đạt.
• Mất thăng bằng, choáng váng.
• Đau đầu dữ dội, mờ mắt hoặc mất thị lực tạm thời.

Giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu chia sẻ một số phương pháp điều trị đột quỵ ở người cao tuổi như sau:

1. Cấp cứu và điều trị y tế

Trong “giờ vàng” (3–6 giờ đầu), bác sĩ có thể dùng thuốc tiêu sợi huyết để làm tan cục máu đông. Với trường hợp nặng, có thể cần can thiệp mạch máu hoặc phẫu thuật. Sau giai đoạn cấp tính, việc điều trị duy trì bằng thuốc hạ huyết áp, thuốc chống đông, kiểm soát đường huyết và mỡ máu là rất quan trọng.

2. Thay đổi lối sống

Người bệnh cần áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn nhạt, giảm dầu mỡ, tăng rau xanh và cá. Đồng thời, loại bỏ thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu bia và khuyến khích vận động nhẹ nhàng theo khả năng.

3. Kỹ thuật phục hồi chức năng sau đột quỵ

Sau khi qua giai đoạn cấp cứu, người cao tuổi cần tham gia chương trình kỹ thuật phục hồi chức năng càng sớm càng tốt. Đây là yếu tố quyết định khả năng phục hồi và giảm tỉ lệ tàn phế. Các phương pháp gồm:

• Vật lý trị liệu: tập vận động tay, chân, đi lại với sự hỗ trợ của dụng cụ hoặc chuyên viên.
• Ngôn ngữ trị liệu: giúp phục hồi khả năng giao tiếp cho người bị rối loạn ngôn ngữ sau đột quỵ.
• Liệu pháp nhận thức: cải thiện trí nhớ, khả năng tập trung và tư duy.
• Hướng dẫn sinh hoạt độc lập: từ việc tự ăn uống, vệ sinh cá nhân đến sử dụng các thiết bị hỗ trợ.

Các chuyên gia phục hồi chức năng sẽ xây dựng chương trình cá nhân hóa phù hợp với từng bệnh nhân, giúp họ lấy lại sự tự tin và hòa nhập cộng đồng.

Đột quỵ ở người cao tuổi là căn bệnh nguy hiểm, để lại nhiều di chứng ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống. Ngoài việc cấp cứu và điều trị y tế, việc áp dụng sớm kỹ thuật phục hồi chức năng là chìa khóa giúp người bệnh lấy lại khả năng vận động, ngôn ngữ và trí nhớ. Kiên trì luyện tập và kết hợp chăm sóc đúng cách sẽ mở ra hy vọng hồi phục và mang đến một cuộc sống tốt đẹp hơn cho người cao tuổi sau đột quỵ.