Rối loạn tiêu hóa là một biểu hiện bất thường ở hệ tiêu hóa, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Bài viết này đề cập đến vấn đề rối loạn tiêu hoá ở người cao tuổi và cách phòng tránh.
Người cao tuổi sức đề kháng yếu, chức năng hệ tiêu hóa suy giảm hơn trước nên thường dẫn tới nhiều chứng bệnh như rối loạn tiêu hóa. Đây làmột trong những bệnh người cao tuổi phổ biến hiện nay. Họ thường cảm thấy mệt mỏi, ăn không ngon miệng cùng với những triệu chứng khó chịu như đầu hơi, chướng bụng, đi ngoài phân lỏng, táo bón…
Rối loạn tiêu hoá ở người cao tuổi có những dạng nào?
Rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi có nhiều dạng, điển hình là:
Tình trạng mệt mỏi, chán ăn, đôi khi dẫn đến bỏ bữa. Nguy hiểm hơn là nhiều người cao tuổi mắc chứng rối loạn tiêu hóa đến mức mất hẳn cảm giác thèm ăn và đói.
Dạng thứ hai của rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi là tình trạng đầy bụng, đầy hơi, chướng bụng, phân lỏng hoặc không thành khuôn khi đi ngoài khi ăn những thức ăn nhiều đạm hay dầu mỡ. Chính điều này gây ra tâm lý ngại ăn các loại thức ăn giàu dinh dưỡng như thịt, cá, sữa…
Ngoài ra biểu hiện rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi cũng có thể là táo bón thường xuyên, tình trạng này xảy ra do thói quen và chế độ ăn uống chưa hợp lý (ăn ít rau quả, ít uống nước,…).
Nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiêu hóa ở người cao tuổi
Theo chuyên gia Cao đẳng Dược Sài Gòn, có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiêu hóa ở người già, dưới đây là một trong những nguyên nhân chính thường gặp:
Chức năng cơ học của hệ tiêu hóa bị suy yếu như răng yếu không nhai kỹ thức ăn, nhu động của thực quản yếu nên hay bị nghẹn, nhu động dạ dày, ruột suy giảm nên việc nhào trộn và vận chuyển thức ăn bị chậm.
Chức năng tiết các dịch tiêu hóa như nước bọt, dịch vị, dịch tụy, dịch mật, dịch ruột cũng bị giảm đáng kể cả về số lượng và chất lượng nên khả năng tiêu hóa thức ăn bị kém
Các lớp niêm mạc đường tiêu hóa cũng suy giảm do tuổi tác, các mạch máu tưới các cơ quan tiêu hóa bị xơ vữa nên lượng máu tới các cơ quan này bị giảm sút từ đó dẫn đến việc hấp thu các chất rất kém.
Khắc phục rối loạn tiêu hoá ở người cao tuổi
Người cao tuổi nếu bị rối loạn tiêu hóa trong thời gian ngắn từ 2 – 3 ngày thì nhìn chung không gây ra những biến chứng gì đặc biệt nếu được điều trị kịp thời và dứt điểm. Nhưng nếu tình trạng này kéo dài quá lâu sẽ gây nhiều hệ lụy chẳng hạn như: Rối loạn nuốt có thể gây viêm phổi do sặc, nuốt nghẹn hoặc do hội chứng kém hấp thu kéo dài khiến cho việc cung cấp dinh dưỡng bị suy giảm. Từ đó người bệnh có thể gặp một số biến chứng như suy dinh dưỡng, nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiết niệu…
Một số biện pháp dự phòng cho người già chẳng hạn như có một chế độ ăn hợp lý như:
- Hạn chế mỡ động vật, thay bằng dầu thực vật;
- Không nên ăn quá nhiều thức ăn loại thịt đỏ khó tiêu như thịt bò, thịt trâu, thịt cừu;
- Dùng những thực phẩm vừa đảm bảo cung cấp đủ chất lại vừa dễ tiêu như quả tươi, rau xanh, ngũ cốc, hạt vừng, lạc;
- Một số loại hoa quả tốt như đu đủ, chuối, cam vắt nước vừa dễ nhai nuốt vừa cung cấp đủ các loại vitamin và các chất điện giải như kali sẽ đảm bảo sức khỏe người cao tuổi luôn ổn định;
- Cung cấp thêm một cơ số chất đạm, là những loại đạm dễ tiêu như tôm cá, thịt lợn và chất béo như dầu thực vật;
- Chế biến thức ăn cần đảm bảo vệ sinh và độ chín cần thiết;
- Không nên sử dụng thức ăn chế biến dạng tái, gỏi bởi chúng dễ gây đầy hơi, chướng bụng;
- Chia nhỏ nhiều bữa trong ngày không nên ăn quá nhiều thức ăn một lúc;
- Khi ăn người cao tuổi nên tập trung, tránh vừa ăn vừa xem tivi, vừa ăn vừa nói chuyện… làm phân tâm, dễ gây sặc, nghẹn. Tránh ăn những thức ăn lạ mà cơ thể chưa quen;
- Không nên uống rượu, bia hoặc các đồ uống có cồn khác;
- Tập luyện thể dục nhẹ nhàng, tăng cường vận động phù hợp với sức khỏe ví dụ như khí công dưỡng sinh, đi bộ…giúp cho hệ tiêu hóa của người cao tuổi hoạt động tốt hơn.