Chăm Sóc Sức Khoẻ Người Cao Tuổi thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng
Thời tiết lạnh khiến nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi, thường bị đau nhức xương khớp, tê buốt tay chân. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng biện pháp khắc phục phù hợp sẽ giúp cải thiện sức khỏe xương khớp hiệu quả trong mùa đông.
Nguyên nhân đau nhức xương khớp khi trời lạnh
Khi nhiệt độ giảm, các mạch máu ngoại vi co lại, khiến lưu thông máu đến cơ và khớp bị hạn chế. Lượng dịch khớp giảm, khiến khớp khô và vận động kém linh hoạt, gây ra cảm giác đau nhức, cứng khớp. Ngoài ra, không khí lạnh ẩm còn làm thay đổi áp suất trong khớp, kích thích các dây thần kinh cảm giác, khiến người bệnh cảm thấy đau nhiều hơn. Những người có tiền sử thoái hóa khớp, viêm khớp hoặc chấn thương cũ càng dễ bị ảnh hưởng khi thời tiết trở lạnh.
Đối tượng dễ bị đau khớp vào mùa lạnh
Người cao tuổi là nhóm chịu tác động rõ nhất do quá trình lão hóa tự nhiên làm sụn khớp mòn, xương yếu và cơ teo dần. Ngoài ra, người ít vận động, nhân viên văn phòng ngồi lâu, người làm việc ngoài trời hoặc mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, gout, béo phì cũng dễ bị đau nhức khi thời tiết thay đổi. Đây là lý do tại sao việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi luôn được xem là ưu tiên hàng đầu trong mùa đông, đặc biệt với nhóm có bệnh lý xương khớp mãn tính.
Các cách khắc phục đau nhức xương khớp hiệu quả
Giữ ấm cơ thể và các khớp quan trọng
Giữ ấm là yếu tố cơ bản nhất. Người lớn tuổi nên mặc nhiều lớp áo, mang tất, găng tay và quàng khăn khi ra ngoài. Đặc biệt cần giữ ấm đầu gối, cổ chân và cổ tay – những vùng dễ đau khi lạnh. Sử dụng chăn điện hoặc túi chườm ấm tại vùng đau giúp tăng lưu thông máu và giảm co cứng cơ.
Tập luyện nhẹ nhàng mỗi ngày
Nhiều người nghĩ trời lạnh nên nghỉ tập, nhưng thực tế vận động nhẹ lại giúp giảm đau và tăng linh hoạt cho khớp. Các bài tập như đi bộ chậm, xoay khớp, yoga hoặc thái cực quyền rất phù hợp. Trong chương trình đào tạo tại Đại học Phục hồi chức năng, sinh viên được hướng dẫn cách xây dựng bài tập vận động trị liệu phù hợp với từng thể trạng và điều kiện thời tiết, giúp người bệnh duy trì khả năng vận động quanh năm.
Duy trì chế độ dinh dưỡng tốt cho xương khớp
Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D, omega-3 và collagen giúp cải thiện cấu trúc sụn khớp. Người già nên ăn nhiều cá béo, sữa, rau xanh đậm, hạt dinh dưỡng và tránh đồ chiên rán, nhiều muối. Ngoài ra, nên uống đủ nước để duy trì độ ẩm cho mô sụn. Một số sản phẩm bột dinh dưỡng chuyên biệt cho người cao tuổi cũng giúp bổ sung năng lượng, giảm đau mỏi khi kết hợp với chế độ sinh hoạt lành mạnh.
Chườm nóng – tắm nước ấm – xoa bóp trị liệu
Chườm nóng tại vị trí đau từ 15–20 phút mỗi ngày giúp giãn cơ, giảm sưng và tăng tuần hoàn máu. Tắm nước ấm có thể giúp cơ thể thư giãn, giảm căng cơ và tăng cường lưu thông. Kết hợp với xoa bóp bằng tinh dầu ấm hoặc dược liệu tự nhiên cũng mang lại hiệu quả rõ rệt. Một số kỹ thuật xoa bóp – bấm huyệt được giảng dạy trong các chương trình Cao đẳng Phục hồi chức năng đang được ứng dụng rộng rãi tại các cơ sở y học cổ truyền và trung tâm vật lý trị liệu.
Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress
Tâm trạng căng thẳng khiến cơ bắp co cứng, làm tăng cảm giác đau. Vì vậy, người bệnh nên duy trì tinh thần tích cực, ngủ đủ giấc và tham gia các hoạt động nhẹ nhàng như đọc sách, trồng cây, nghe nhạc để thư giãn tinh thần.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu cơn đau khớp kéo dài, sưng đỏ hoặc kèm sốt, người bệnh nên đến cơ sở y tế để kiểm tra. Việc tự ý dùng thuốc giảm đau không rõ nguồn gốc có thể gây tác dụng phụ. Khám và điều trị sớm giúp phát hiện các bệnh lý tiềm ẩn như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp hay loãng xương. Các chuyên gia phục hồi chức năng sẽ đánh giá tình trạng cụ thể và hướng dẫn kế hoạch điều trị phù hợp với từng cá nhân.
Đau nhức xương khớp vào mùa lạnh là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát bằng chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và vận động hợp lý. Việc hiểu rõ nguyên nhân, giữ ấm cơ thể và tập luyện nhẹ giúp cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống. Quan trọng hơn, mỗi người nên chủ động phòng ngừa sớm, thường xuyên kiểm tra sức khỏe và áp dụng các phương pháp chăm sóc khoa học để duy trì hệ xương khớp dẻo dai, linh hoạt, đặc biệt trong mùa đông lạnh giá.