Chỉ số BMI của người cao tuổi bao nhiêu là lý tưởng?

Chỉ số BMI là thước đo quen thuộc giúp đánh giá tình trạng cân nặng và sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, với người cao tuổi, giá trị BMI lý tưởng có sự khác biệt nhất định. Hãy cùng tìm hiểu mức BMI phù hợp để duy trì sức khỏe và tuổi thọ.

Chỉ số BMI là gì và được tính như thế nào?

BMI (Body Mass Index) là chỉ số khối cơ thể, được tính bằng công thức: BMI = Cân nặng (kg) / [Chiều cao (m)]². Dựa vào kết quả, ta có thể xác định người đó đang thiếu cân, bình thường hay thừa cân. Thông thường, với người trưởng thành, chỉ số BMI từ 18,5–22,9 được coi là bình thường. Tuy nhiên, khi bước sang tuổi trung niên và cao tuổi, ngưỡng này có thể thay đổi đôi chút để phù hợp với sự chuyển hóa và cấu trúc cơ thể khác biệt.

Vì sao BMI của người cao tuổi cần được xem xét riêng biệt?

Tuổi tác làm giảm khối lượng cơ, tăng tích mỡ và thay đổi tỉ lệ nước trong cơ thể. Điều đó khiến BMI không còn phản ánh chính xác lượng mỡ hay khối cơ như ở người trẻ. Ngoài ra, người cao tuổi thường dễ bị sụt cân do giảm ăn, rối loạn tiêu hóa hoặc bệnh mạn tính, nên nếu BMI quá thấp có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe suy giảm. Các nghiên cứu y học tại Đại học Phục hồi chức năng cho thấy duy trì BMI hơi cao hơn mức trung bình giúp người lớn tuổi có sức đề kháng tốt và giảm nguy cơ té ngã, suy dinh dưỡng.

Chỉ số BMI lý tưởng cho người cao tuổi

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Viện Dinh dưỡng Việt Nam, người cao tuổi nên duy trì chỉ số BMI trong khoảng 20–25 là hợp lý.

BMI dưới 20: có thể dẫn đến thiếu năng lượng, dễ bị loãng xương, mất cơ, mệt mỏi và suy dinh dưỡng.

BMI 20–25: mức lý tưởng giúp cơ thể cân đối, hệ tim mạch hoạt động ổn định và tăng khả năng miễn dịch.

BMI trên 25: cảnh báo thừa cân, tăng nguy cơ mắc các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường type 2, xơ vữa động mạch hoặc thoái hóa khớp.

Điều quan trọng là người cao tuổi không nên giảm cân đột ngột hay ăn kiêng quá mức, vì cơ thể cần đủ dinh dưỡng để duy trì khối cơ và xương chắc khỏe.

Cách duy trì BMI lý tưởng cho người cao tuổi

Xây dựng chế độ ăn cân bằng

Người cao tuổi nên ăn đủ bốn nhóm chất: tinh bột, đạm, chất béo tốt, vitamin và khoáng chất. Ưu tiên cá, đậu nành, rau xanh, trái cây tươi và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn. Ngoài ra, bổ sung canxi và vitamin D để ngừa loãng xương, duy trì sức mạnh cơ bắp.

Duy trì vận động hợp lý

Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, khí công hoặc các bài tập phục hồi giúp duy trì khối cơ, đốt mỡ và cải thiện hệ tuần hoàn. Trong chương trình đào tạo của Cao đẳng Phục hồi chức năng, sinh viên được học cách hướng dẫn các bài tập vận động phù hợp cho từng độ tuổi, giúp người cao tuổi đạt BMI ổn định và hạn chế nguy cơ té ngã.

Theo dõi cân nặng định kỳ

Người cao tuổi nên kiểm tra cân nặng và chiều cao mỗi 1–2 tháng để theo dõi xu hướng thay đổi. Nếu sụt cân nhanh hoặc tăng cân bất thường, cần khám bác sĩ để tìm nguyên nhân và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Lưu ý khi đánh giá BMI ở người già

BMI chỉ là một trong nhiều chỉ số phản ánh sức khỏe, không thể đánh giá toàn diện. Người cao tuổi có thể có BMI bình thường nhưng vẫn thiếu cơ hoặc thừa mỡ nội tạng. Do đó, cần kết hợp thêm các xét nghiệm như đo vòng eo, phân tích thành phần cơ thể hoặc kiểm tra huyết áp, đường huyết để có cái nhìn tổng thể hơn. Bên cạnh đó, chế độ ăn uống và tập luyện nên được cá nhân hóa theo tình trạng sức khỏe, bệnh nền và khả năng vận động.

Kết hợp dinh dưỡng và phục hồi chức năng để duy trì sức khỏe

Duy trì chỉ số BMI lý tưởng không chỉ là vấn đề cân nặng mà còn là mục tiêu tổng thể của chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Việc kết hợp dinh dưỡng khoa học, tập luyện đều đặn và phục hồi chức năng giúp cơ thể dẻo dai, tinh thần minh mẫn hơn. Các gia đình nên động viên, hỗ trợ người lớn tuổi theo dõi cân nặng định kỳ, đồng thời khuyến khích họ duy trì lối sống năng động và tích cực.

Chỉ số BMI của người cao tuổi lý tưởng nằm trong khoảng 20–25, giúp giảm nguy cơ bệnh tật, duy trì sức khỏe tim mạch và cải thiện chất lượng sống. Việc theo dõi BMI đều đặn kết hợp chế độ ăn uống – vận động hợp lý sẽ giúp người cao tuổi tận hưởng cuộc sống an yên và khỏe mạnh hơn mỗi ngày.