Bệnh xẹp phổi là gì và cách chăm sóc cho người cao tuổi

Xẹp phổi là tình trạng phổi bị xẹp một phần hoặc toàn bộ, gây khó thở và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người cao tuổi. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách chăm sóc sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị và phòng ngừa.

Xẹp phổi là tình trạng một phần hoặc toàn bộ nhu mô phổi bị xẹp xuống, khiến không khí không lưu thông được và làm giảm khả năng trao đổi oxy. Ở người cao tuổi, xẹp phổi thường xuất hiện do các nguyên nhân như tắc nghẽn đường thở bởi đờm dãi, dị vật hoặc khối u; do biến chứng sau phẫu thuật ngực – bụng; do bệnh mạn tính như lao phổi, viêm phổi, COPD; hay do nằm bất động lâu ngày khiến phổi không được thông khí đầy đủ. Đây là một bệnh lý nguy hiểm vì làm giảm oxy máu, gây khó thở, đau ngực và có thể dẫn đến suy hô hấp nếu không điều trị kịp thời.

Việc chăm sóc sức khỏe người già bị xẹp phổi đòi hỏi sự kết hợp nhiều phương pháp. Trước hết, cần loại bỏ nguyên nhân gây tắc nghẽn đường thở bằng hút đờm, hỗ trợ thở oxy hoặc sử dụng thiết bị mở đường thở theo chỉ định của bác sĩ. Song song, người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ tình trạng hô hấp, đo nồng độ oxy trong máu và nhịp thở thường xuyên. Chế độ dinh dưỡng cũng rất quan trọng: ăn đủ đạm, vitamin, khoáng chất để tăng sức đề kháng, đồng thời uống đủ nước giúp loãng đờm, dễ khạc ra ngoài. Không gian sinh hoạt nên thoáng khí, sạch sẽ, hạn chế khói bụi và tránh nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Phục hồi chức năng đóng vai trò lớn trong quá trình điều trị xẹp phổi, đặc biệt ở người cao tuổi. Các bài tập thở chủ động như thở bụng, thở mím môi giúp tăng dung tích phổi, cải thiện trao đổi khí và hạn chế tái phát tình trạng xẹp. Kỹ thuật vỗ rung lồng ngực, dẫn lưu tư thế hỗ trợ làm long đờm, giúp đường thở thông thoáng. Với những bệnh nhân phải nằm lâu, chuyên viên phục hồi chức năng thường khuyến khích thay đổi tư thế, tập vận động nhẹ tại giường để kích thích hoạt động hô hấp. Những phương pháp này không chỉ cải thiện tình trạng xẹp phổi mà còn nâng cao thể trạng chung của người già, giúp họ nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Theo các giảng viên tại đại học ngành phục hồi chức năng, việc phòng ngừa xẹp phổi ở người cao tuổi có thể thực hiện bằng cách duy trì vận động hằng ngày, tập các bài thở, không hút thuốc, điều trị triệt để các bệnh lý hô hấp mạn tính và tuân thủ theo dõi định kỳ. Khi phát hiện sớm triệu chứng khó thở, đau ngực hoặc ho khạc đờm bất thường, cần đưa người bệnh đi khám để được can thiệp kịp thời.

Trong khi đó, nhiều cơ sở đào tạo như cao đẳng ngành phục hồi chức năng hiện nay đang chú trọng trang bị cho sinh viên kỹ năng chăm sóc, hướng dẫn tập luyện và theo dõi bệnh nhân xẹp phổi, từ đó góp phần cung cấp nguồn nhân lực có chuyên môn cao cho hệ thống y tế. Điều này giúp tăng chất lượng điều trị và hỗ trợ tốt hơn cho người cao tuổi trong cộng đồng.

Tóm lại, xẹp phổi ở người già là tình trạng nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát và phục hồi nếu được chăm sóc toàn diện. Kết hợp điều trị y khoa, phục hồi chức năng và chế độ sinh hoạt hợp lý sẽ giúp người cao tuổi cải thiện chức năng hô hấp, phòng ngừa biến chứng và sống khỏe mạnh hơn.