Theo thống kê y tế, có đến gần ¾ số người trên 70 tuổi bị tăng huyết áp ở người già. Đây là căn bệnh được mệnh danh là “kẻ giết người thầm lặng” vì tiến triển âm thầm, ít triệu chứng, nhưng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, suy tim, suy thận nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi
Huyết áp thường tăng dần theo tuổi tác, đặc biệt sau tuổi trung niên. Một người có huyết áp bình thường ở tuổi 50 thì vẫn có tới 90% khả năng bị cao huyết áp trong quãng đời còn lại.
Nguyên nhân tăng huyết áp ở người cao tuổi thường xuất phát từ:
- Di truyền: nếu trong gia đình có bố mẹ, anh chị em mắc bệnh thì nguy cơ cao hơn.
- Tuổi tác và giới tính: nam giới dễ bị hơn, nhưng phụ nữ sau mãn kinh cũng có nguy cơ.
- Thói quen sinh hoạt: hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, ăn nhiều muối.
- Béo phì, ít vận động.
- Bệnh đi kèm: tiểu đường, bệnh thận, rối loạn nội tiết.
Điểm nguy hiểm là bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt. Nhiều người chỉ phát hiện khi đo huyết áp trong lúc khám sức khỏe định kỳ.
Theo giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu, việc theo dõi huyết áp và thay đổi lối sống đóng vai trò rất quan trọng: “Người cao tuổi có thể tập luyện nhẹ nhàng, kết hợp các bài tập thở và vận động trị liệu. Đây là những phương pháp an toàn, hỗ trợ tốt cho cách chữa trị tăng huyết áp ở người già và nâng cao chất lượng cuộc sống”.
Bên cạnh đó, các chương trình đào tạo về Kỹ thuật phục hồi chức năng hiện nay cũng chú trọng hướng dẫn sinh viên cách chăm sóc, theo dõi và hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân cao tuổi, đặc biệt là người mắc bệnh tim mạch và huyết áp.
Cách chữa trị tăng huyết áp ở người già
Mục tiêu điều trị là giữ huyết áp ổn định, thường dưới 140/90 mmHg. Với người có bệnh nền như tiểu đường hoặc thận mạn tính, mục tiêu còn nghiêm ngặt hơn, dưới 130/80 mmHg.
Các phương pháp chính:
- Duy trì cân nặng hợp lý: giảm cân nếu vượt quá mức chuẩn.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc; hạn chế muối và thực phẩm chế biến sẵn.
- Tập thể dục phù hợp: đi bộ, khí công, yoga – tùy thể trạng.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.
- Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng.
Nếu thay đổi lối sống chưa đủ, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc như thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc ức chế men chuyển (ACE), hoặc thuốc giãn mạch. Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn, không tự ý dừng thuốc.
Kiểm soát huyết áp tại nhà
Người cao tuổi nên dùng máy đo huyết áp để kiểm tra thường xuyên. Việc ghi lại kết quả và mang tới cho bác sĩ khi tái khám sẽ giúp theo dõi hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, điều này không thay thế cho việc khám định kỳ tại cơ sở y tế.
Tăng huyết áp ở người cao tuổi là bệnh mạn tính, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu phát hiện sớm và điều trị đúng. Gia đình nên đồng hành, giúp người già duy trì lối sống lành mạnh, tái khám thường xuyên và tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Việc kết hợp giữa y học hiện đại với các phương pháp vận động trị liệu từ lĩnh vực Kỹ thuật phục hồi chức năng cũng góp phần quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe, giảm thiểu biến chứng và mang lại cuộc sống an vui hơn cho tuổi già.