Ăn cơm bị nghẹn là tình trạng có thể gặp ở hầu hết mọi người tuy nhiên ở người cao tuổi gặp nhiều hơn cả. Tình trạng này do nhiều nguyên nhân gây ra. Nếu bạn gặp tình trạng nghẹn khi ăn cơm nhiều lần cần đi khám để tìm được phương hướng điều trị kịp thời.
Tình trạng nuốt nghẹn là như thế nào?
Theo các bác sỹ, giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ, trong quá trình tiêu hóa của con người, thức ăn sau khi đưa vào miệng được nhai và nghiền nát thức ăn tại miệng rồi đẩy xuống họng. Tại đây thức ăn có vai trò kích thích các thụ thể cảm nhận và gây ra các phản xạ để thúc đẩy thức ăn xuống thực quản. Qua sự co bóp nhẹ nhàng cơ thực quản mà thức ăn được đẩy xuống dạ dày. Khi cơ thực quản co bóp bình thường sẽ không có chuyện gì xảy ra, đôi khi vì một nguyên nhân nào đó thức ăn bị dừng lại trên đường vận chuyển xuống dạ dày. Cơ thực quản không thể hoạt động bình thường nên xảy ra nuốt nghẹn.
Nguyên nhân dẫn tới người cao tuổi ăn cơm bị nghẹn
Thực quản suy giảm chức năng, mắc các bệnh về răng miệng
Do tuổi tác cao, các chức năng cơ quan dần suy giảm nên tình trạng nuốt nghẹn thường gặp ở người cao tuổi. Các bộ phận như răng, miệng thực quản cũng không được hoạt động bình thường. Do đó ảnh hưởng tới quá trình nhai nuốt tiêu hóa thức ăn.
Răng người cao tuổi không thể nhai nghiền nhỏ thức ăn trước khi nát hay người già dùng răng giả cũng gặp khó khăn khi nhai nuốt nên thức ăn có thể vướng mắc ở cơ thực quản.
Nước bọt có vai trò tiêu hóa thức ăn do vậy việc ít nước bọt tiết ra khiến thức ăn khô không được nhào trộn kỹ dễ gây nghẹn khi nuốt. Bên cạnh đó niêm mạc miệng của miệng ống tiêu hóa nhỏ và co lại cùng với sự phối hợp co bóp thiếu nhịp nhàng của cơ thực quản cũng là nguyên nhân thức ăn dễ mắc lại ở cổ họng, gây nghẹn.
Do một số bệnh người cao tuổi gây nên
Ngoài các nguyên nhân về sinh lý thì nuốt nghẹn còn do một số bệnh lý gây ra. Cụ thể:
Hẹp thực quản, viêm phế quản, khối u ở thực quản, bệnh basedow, hạch di căn, phình mạch,..
Do thói quen ăn uống
– Nhai không kỹ, ăn nhanh, nuốt miếng to
– Tinh thần không thoải mái tức giận
– Không tập trung vào bữa ăn
Biện pháp khắc phục tình trạng nuốt nghẹn ở người cao tuổi
Để khắc phục tình trạng người già ăn cơm bị nghẹn, bác sỹ Vật lý trị liệu lưu ý các điểm sau:
Ăn chậm nhai kỹ : Nghiền nát thức ăn nhỏ nhất có thể để đưa thức ăn xuống thực quản dễ dàng hơn. Người cao tuổi nên ăn thong thả ăn chậm nhai kỹ nuốt từ từ. Tốt nhất là nên ăn những thức ăn lỏng, mềm để bảo vệ sức khỏe răng miệng.
Tập trung khi ăn uống: Thói quen ăn uống khi nói chuyện không tốt cho việc tiêu hóa thức ăn. Nên giữ một tâm trạng thoải mái, óc óc thanh thản để ăn ngon nhất đừng mang những tức giận, căng thẳng vào bàn ăn bạn nhé.
Ăn miếng bé nuốt từ từ, nếu người cao tuổi gặp khó khăn về việc nuốt thức ăn nên chuẩn bị một cốc nước ở bên cạnh để uống ngay khi cần.
Nên ăn vừa đủ không nên ăn quá no hãy chia khẩu phần ăn uống thành 4- 5 bữa một ngày.
Để cho thức ăn tiêu hóa xuống ruột dễ dàng người cao tuổi nên đi bộ sau bữa ăn 30 phút. Nhờ đó mà cải thiện được cảm giác nghẹn, khó nuốt, đầy bụng khó tiêu ở người già.
Trong một số trường hợp người già ăn cơm bị nghẹn lặp đi lặp lại nhiều lần, cần phải khám bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của một số bệnh về đường tiêu hóa.