Chế độ dinh dưỡng dưỡng sinh trong mùa đông của người cao tuổi

Vào mùa đông chức năng tiêu hóa của người cao tuổi trở nên rất tốt nên đây được xem là thời điểm thuận lợi để người cao tuổi bồi bổ và tăng cường sức khỏe.

• TÌNH TRẠNG TÊ CƯỚC TAY CHÂN VÀ NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT
• DẤU HIỆU VÀ NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN VIÊM MÀNG PHỔI LÀ GÌ?
• TĂNG HUYẾT ÁP VÀ BỆNH TIM MẠCH Ở NGƯỜI CAO TUỔI

Chế độ dinh dưỡng dưỡng sinh trong mùa đông của người cao tuổi

Bác sĩ Y Học cổ truyền Ngô Thị Minh Huệ giảng viên Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ, trong Đông Y rất coi trọng việc ăn uống, ăn uống với ý nghĩa cung cấp dinh dưỡng, là điều kiện tất yếu để duy trì mọi hoạt động sống của cơ thể.

Chế độ dinh dưỡng dưỡng sinh trong mùa đông của người cao tuổi

Mùa đông đi tiểu nhiều, ăn đồ chua vừa phải có thể giảm bớt tiểu tiện, ví dụ như ăn cam quýt, ô mai, sơn tra … Mùa đông, thận (thủy) làm chủ dễ khắc tâm (hỏa), tức là mùa đông tâm hỏa hư nhiều, vì vậy lúc này cần ăn nhiều vị đắng để bổ tâm. Ngoài ra, những chất dạng kiềm chứa trong các thực phẩm vị đắng có tác dụng tiêu viêm giải nhiệt, thúc đẩy tuần hoàn máu và làm giãn huyết quản.

Vị ngọt có tác dụng bồi bổ làm phòng chống co giật. Mùa đông giá lạnh, nên ăn thêm các thực phẩm có vị ngọt như: các loại đường, mật ong, mứt, nước uống ngọt… để cung cấp nhiệt năng, giúp cơ thể chống chọi lại với giá lạnh. Nhưng cũng không nên ăn quá nhiều vì dễ gây béo phì, làm trở ngại cho sự tiêu hóa của dạ dày và giảm cảm giác thèm ăn, thậm chí còn ảnh hưởng không tốt đến tim và thận.

Thực phẩm vị cay có tác dụng phát tán, hành khí, hoạt huyết… Phần lớn thực phẩm có vị cay thiên về tính nhiệt như: hành, gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu, quế, hồi… khi dùng vào mùa đông có thể trừ hàn và kích thích tăng nhiệt lượng cho cơ thể. Theo nguyên tắc “thu đông dưỡng âm”, mùa đông nên ăn nhiều thực phẩm vị mặn để bổ thận, ví dụ như: rau câu, sứa, rau tảo… Đương nhiên, cũng không thể quá lạm dụng các loại thức ăn mặn vì dễ làm tổn hại đến tạng tâm và cũng không có lợi cho tạng tỳ.

Mùa đông là mùa tốt nhất cho việc bổ dưỡng bằng ăn uống vì lúc này vạn vật tiềm ẩn, âm tinh và dương khí trong cơ thể cũng có xu hướng tiềm tàng, nếu bồi bổ thì dễ hấp thu và tích trữ, giúp cho thể chất được tăng cường.  Vậy nên, dân gian có câu: “Mùa đông bồi bổ, mùa xuân giết hổ”. Bồi bổ tốt nhất là sau tiết Đông chí, sách Ẩm thiện chính yếu có nói: “Tiết đông lạnh, nên bổ dưỡng, lấy nhiệt trị hàn, không nên ăn đồ lạnh”.  Tuy nhiên, dù có tẩm bổ cũng nên tránh những đồ cao lương mỹ vị. Ăn uống thanh đạm là một trong những nguyên tắc của phép dưỡng sinh ẩm thực phương Đông.

Chế độ dinh dưỡng dưỡng sinh trong mùa đông của người cao tuổi

Chế độ dinh dưỡng cho từng đối tượng cụ thể

Dinh dưỡng học hiện đại đã chứng minh, chế độ ăn quá nhiều các chất béo động vật, chất đường ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe người cao tuổi, dễ gây rối loạn lipid máu, làm tăng cholesterol từ đó gây ra tình trạng xơ vữa động mạch, là nền tảng phát sinh các bệnh lý nguy hiểm như: cao huyết áp, đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch não, viêm tắc động mạch… với tỷ lệ tử vong và tàn phế rất cao.

Thể chất của mỗi người khác nhau, âm dương suy thịnh, hàn nhiệt hư thực có sự khác biệt khá lớn, vì vậy ăn uống mùa đông phải tùy theo thể chất mỗi người mà điều chỉnh cho phù hợp. Người âm hư nên ăn nhiều thực phẩm bổ âm như: vừng, cơm nếp, mật ong, chế phẩm sữa, rau xanh, hoa quả, cá các loại…

• Người dương hư nên ăn nhiều thực phẩm bổ dương như: rau hẹ, thịt chó, thịt dê… Người khí hư nên ăn nhiều thực phẩm bổ khí như: nhân sâm, hạt sen, củ mài, đại táo.
• Người huyết hư nên ăn nhiều thực phẩm bổ huyết như: vải, mộc nhĩ đen, ba ba, gan dê, tiết động vật…
• Người dương thịnh nên ăn nhiều hoa quả, rau xanh, mướp đắng, kiêng các loại đồ ăn cay nhiệt như: thịt bò, dê và rượu.
• Người bị viêm tắc mạch máu nên ăn nhiều đào nhân, cải dầu, đậu đen… Người bị đờm ăn nhiều củ cải, rau tảo, sứa, hành tây, đậu cô ve, ngân hạnh…
• Người khí uất nên ít uống rượu, ăn nhiều phật thủ, cam, quýt, kiều mạch, hồi hương… Ăn uống cũng còn phải điều chỉnh theo nghề nghiệp.
• Người lao động trí óc nên ăn những thực phẩm bổ cho não như: hồ đào, vừng, rau kim châm, mật ong, chế phẩm đậu, nhân quả thông, hạt dẻ… Không nên ăn quá nhiều đường và mỡ động vật.

Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi cung cấp, người cao tuổi đã biết cách dưỡng sinh trong mùa đông hợp lý.

Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur TPHCM